Tam 42 yıldır orta vermeden bu aktifliği izleyen biri olarak, şahidi olduğum en iyi şenlik bu, diye ekleyebilirim. Üstelik, birinci kere başından sonuna kadar izleme imkanı bulmanın getirdiği heyecan ve yorgunluğun, bu algıyı ne tarafta etkilemiş olabileceğini sorgulamam bile, herkesle paylaştığım bu saptamayı değiştirmiyor.
Geriye şu soru kalıyor: Kelam konusu ortak görüşün ya da sezginin temel nedenleri nedir? Dünya sineması hakikaten önemli bir sıçrama mı yaptı sanki? Sanmıyorum. Pandemi nedeniyle çekimler yavaşlamış da olsa, sonuçta iki yıllık bir vakit dilimine yayılan aday sinemaların seviyesinin matematiksel olarak yükselmesi doğaldı. Önümüzdeki varlıklı seçkinin en objektif nedeni kuşkusuz buydu. Kaldı ki sinema salonlarının uzun müddet kapalı kalması, direktörlere, çekim sonrası sürece geniş vakit ayırma imkanı da getirmişti. Ayrıyeten, televizyon ekranlarında sinema tüketmek yerine, salonlarda izlemeyi önemseyen bizler için, uzun bir sinemasal oruçtan sonra önümüze gelen bu ziyafet, kuşkusuz sezgilerimizi olumlu tarafta etkilemiş, heyecanımızı ve müsamahamızı pompalamıştı…
Her ne nedenle olursa olsun, bu gece verilecek mükafatları de şimdiden alkışlamaya hazırız galiba… Lider Spike Lee ve etrafındaki beşi bayan sekiz üyenin, içerikle biçim ortasında farklı, sıkıntı istikrarlar arayacakları kesin. Esasen tartışmasız öne çıkan bir aday da yok; ödüllendirilmelerini samimiyetle alkışlayacağımız bir düzine isim var…
Temelde insan, özelde bayan haklarının öne çıkmasını, her tıp ayrımcılığa, adaletsizliğe, yolsuzluğa, şiddete ve tüm önyargılara karşı hal alan yaratıcı direktörlerin ödül listesinin birinci sıralarını almalarını, tekrar önemli bir çoğunluk bekliyor; hatta özlüyor… Bu bağlamda, bayan direktörlerin bir ölçüde müspet ayrımcılığa uğramaları da herhalde pek eleştirilmeyecek bu gece…
Ayrıyeten, içerik ve biçemleriyle daha “klasik” sayılabilecek güçlü birkaç sinema de sanıyorum unutulmayacaktır.
POLİTİK SİNEMANIN ‘YÜKSEK VE GÜÇLÜ’ SESİ
Adayları çok olan birinci kategoride, sinemalarından genişçe kelam ettiğimiz (soyadı harf sırasına nazaran: Catherine Corsini, Asghar Farhadi, Mahamat-Saleh Haroun, Nadav Lapid, bir oranda da Paul Verhoeven) üzere direktörlere, son günlerde yarışan, Fas sinemasının özgün sesi Nabil Ayouch’u da eklememiz gerekiyor. Ülkesindeki gençlerin meselelerine, direniş simgesi olan rap müziği eşliğinde eğilen “Haut et fort” (Yüksek ve Güçlü), yakın planlarının devingen sevecenliği yanında, toplumsal sıkıntıları siyasi gerçeklerin süzgecinden doğallıkla geçiren sinema lisanıyla de unutulmaması gereken sağlam bir çalışma. Nabil Ayouch, Kazablanka’da yaşayan bir küme gencin üzerine çöken aile ve mahalle baskısının yanı sıra, maçist ve dinci geleneklerin, bilhassa genç kızların özgürlüklerini nasıl kısıtladığını, son derece faal bir senaryo eşliğinde, bir belgesel inandırıcılığında işliyor…
KLASİK HÜMANİST YAKLAŞIM…
İçerikleriyle hümanist, biçemleriyle de klasik olarak tanımlayabileceğimiz ikinci katerogideki (yine harf sırasına nazaran: Wes Anderson, Jacques Audiard, Leos Carax, Nanni Moretti ve François Ozon üzere…) isimlere, Japon direktör Hamaguchi Ryusuke’yi de kesinlikle eklememiz gerekiyor. Su üzere akan üç saat boyunca, tertemiz hassas bir lisanla, yazgıları kesişen dört farklı karakteri derinlemesine işleyen “Otomobilimi Sen Sür”de (Drive my Car) Çehov’un “Vanya Dayı”sının kimi kısımlarını, seyircisine tekraren, hem de usandırmadan, üstelik haz vererek dinlettirmeyi başaran Hamaguchi Ryusuke, ödül gecesi üst sıralara çıkabilecek bir başyapıt imzalamış.
Her çeşit beğenilen sürprize açık bir ödül gecesi yaşamaya hazırız…
Cumhuriyet
