Türkiye’nin Covid-19 salgınıyla çaba kapsamında başlattığı aşılama süreci süratle devam ediyor. Bu süreç, Covid-19 aşılarıyla ilgili pek çok soru ve karşılığın kamuoyunda tartışılmasına neden oluyor.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ceyhan, aşıların uzun vadede çeşitli yan tesirleri olabileceği istikametindeki argümanları ve Covid-19 aşılarıyla ilgili merak edilenleri, kıymetlendirdi.
Geliştirilen tüm aşıların, uygulanan bölgede kızarıklık, sertleşme, şişme, bedende ateş tepkisi, kırgınlık, kas ağrısı üzere en fazla 2-3 gün sürecek yan tesirlerinin gözlemlenebildiğini aktaran Ceyhan, bunun dışında uzun müddetli yan tesirinin olmasının mümkün olmadığını, çok küçük bir ihtimal dahi olsa bu durumda aşının insanlara uygulanamayacağını söyledi.
“BU YAN TESİRLER ASLA KABUL EDİLEMEZ”
Ceyhan, ilaçlardaki yan tesirlerin belirli ölçüde kabul edilebilir olduğunu fakat aşılarda, ilaçlardan farklı bir yaklaşımın benimsendiğini belirterek, şöyle konuştu:
“İlacı hastaya veriyorsunuz. Yani kişi esasen hasta ve o hastalıktan belirli oranda ziyan görecek. Münasebetiyle ilacın birtakım ziyanlarını göze alıp, kişinin hastalığından daha az zararlıysa hastaya verebiliyorsunuz fakat aşıyı sağlıklı insanlara yapıyorsunuz. Hastalığı olmayan birini hasta edebilecek ufak bir yan tesir ya da mevte, kansere yahut kısırlığa yol açabilecek bir yan tesir aşılarda asla kabul edilemez. En küçük bir ihtimal dahi olsa bu aşının geliştirilip insanlara uygulanması mümkün değil.”
Tüm ülkelerin aşıların uygulanmasına karar veren müracaat şuraları olduğunu ve aşıların bu heyetlerden geçerek, çeşitli değerlendirmeler sonucunda vatandaşlara uygulandığını anlatan Ceyhan, “Özellikle Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanlığında çok önemli bir yan tesir izleme sistemi vardır. Bunda en ufak bir yan tesir gözlemlense bildirilir, kıymetlendirilir, onu takip eden bir de bilimsel şura vardır. O şura da aşıyla ilgili olabilecek yan tesirler neyse onu takip eder. Yani bu dinamik bir süreçtir.” dedi.
“DNA’YI DEĞİŞTİRME TALİHİ YOK”
Prof. Dr. Ceyhan, mRNA aşılarının uzun periyodik yan tesirleri olabileceği ve “DNA’yı değiştirebileceği” istikametinde kimi savların gündeme geldiğini lakin bunun mümkün olmadığını vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bu RNA çekirdeğin dışına çıkıyor. Sonra, şu anda aşıda kullanılan mRNA’ya dönüyor ve hücrenin içerisindeki protein sentez bölgesini uyarıyor. Daha sonra onun yapısına uygun formda protein sentezleniyor. Bu yeni bir teknoloji değil, yıllardan beri uygulanıyor. Esasen o yüzden aşı bu kadar kısa halde geliştirildi. Bu RNA, bedende en fazla 3 gün kalabiliyor, daha sonra bedenden atılıyor. Hatta bu yüzden kansere karşı geliştirilen aşıda başarılı olunamadı, bedende çok kısa mühlet kalabildiği için o mühlet, o proteini geliştirmek için yetmedi. Artık burada bir virüs, enfeksiyon kelam konusu olduğu için burada uygulanabiliyor. Ayrıyeten hücrenin içine girmediği için gidip DNA’yı değiştirme talihi yok. Yani uzun vadeli yan tesiri olacağı tarafındaki argümanlar büsbütün bilimsel destekten uzak.”
BİLİMSEL DESTEKTEN MAHRUM
SinoVac’ın ise meyyit bir aşı olduğuna işaret eden Ceyhan, bu nedenle kısa müddetli yan tesirlerinin daha az gözlemlenebildiğini ve tesirinin de daha düşük olduğunu kaydetti.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, kamuoyunda aşının kısırlık yapabileceği istikametinde de kimi tezler dolaştığına yeniden bunun da bilimsel destekten büsbütün mahrum olduğuna dikkati çekerek, “Bir kişiyi aşıyla kısır yapabilseydiniz, çok ağır doğum denetimi uygulamak isteyen ülkeler var. Bu ülkeler, çocukluk devri aşılarına bunu verirdi ve çok rahat nüfus denetimi sağlardı. Bu türlü bir şey hiçbir aşıda mümkün değil, o kadar kolay da değil.” diye konuştu.
HADİSE SAYILARIMIZ HALA YÜKSEK
Aşı olmakta kararsız kalan bireylere aşı olmalarını tavsiye eden Ceyhan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Vaka sayılarımız hala yüksek. Herkesin kendisini muhafazası lazım. Bir de yüzde 70-75 aşılamaya ulaşırsak salgın bitecek aslında. BioNTech biraz daha bağışıklığı artırıyor deniliyor ancak çok da uzun müddet korunmamız gerekmeyebilir. Yani üçüncü dozdan falan bahsediliyor fakat onun gerekip gerekmediği daha aşikâr değil. Bunu, birkaç ay sonra daha rahat konuşuruz. Onun için herkes hangi aşıyı buluyorsa bir an evvel onu olsun.”
Cumhuriyet
