Yapay zekâ teknolojisini her geçen gün daha fazla duyuyoruz. İnsan hayatının her alanına sayısız yararı olan bu teknolojinin bir gün insanlığın sonunu getireceği teorileri de yok değil. Zira yapay zekâlar kendi kendilerine öğrenebiliyor, kendilerini geliştirebiliyor, kendi mantığını oluşturabiliyor… Sanat yapıtı bile üretebiliyorlar.
Biz öteki hususları bilimkurgu severlere bırakalım, işin sanat kısmıyla ilgilenelim.
İstanbul Anadolu yakasının sevilen kültür-sanat yeri DasDas, birinci sefer bir sergiyi, üstelik dijital bir sergiyi bünyesine taşıdı. Şu ana kadar 52’den fazla kent ve ülkede, bilim-sanat-teknoloji ekseninde sanat yerleştirmelerini milyonlarla buluşturan ödüllü Ouchhh Stüdyo’nun yapıtları, Zenger küratörlüğünde, DasDas’ta konuklarıyla buluşuyor. “Ouchhh” takımının, DasDas için özel olarak ürettiği stant, yapay zekâ ve data yapıtlarından oluşuyor. Standın ana sponsoru da kripto para platformu Paribu.
“Parallel Universe” standı, sırasıyla “Şiirsel Yapay Zekâ”, “Yapay Zekâ Van Gogh Data Boyama Deneyimi”, “Göbeklitepe Mimari Veri” ve “Osman Hamdi Beyefendi Eserleri”nden oluşan dört farklı yapıtın tecrübesini ziyaretçilere yaşatıyor. Bu eserler bakıp geçilen yahut durup izlenen sanat yapıtları üzere değil. Dört duvarı dört büyük beyaz perdeyle kaplı bir salonda ister yüreyerek, isterseniz bir köşede durarak ya da oturarak etrafınızda, hatta üzerinizde dönüp duran “yapay zekâ eserini” deneyimliyorsunuz. Özetle yapıtın içine adım atıyor üzere hissediyorsunuz. Toplumsal medyada bilhassa Instagram kullanıcılarının ilerleyen günlerde bu standın görsellerini ve görüntülerini çok sık göreceğini şimdiden öngörmek mümkün. Stant bugün fiyatsız olarak deneyimlenebiliyor. Önümüzdeki günlerden itibaren ise 55 TL fiyatla gezilebilecek, 7 yaş altındaki çocuklar içinse fiyatsız.
‘YAPAY ZEKÂ-İNSAN İŞBİRLİĞİ’
Ouchhh Stüdyo takımından konuştuğumuz Ferdi Alıcı, DasDas’ın yekpare ve yüksek tavanlı olmasının yer seçimlerinde belirleyici öge olduğunu söyledi. Alıcı, “Yapay zekânın çalışmalarına müdahale olup olmadığı” sorusuna ise şu karşılığı verdi: “Aslında bu makine ve insan işbirliği bir sanat yapıtı diyebilirsiniz. Makinenin yaptığı kararlar da var, bizim yaptığımız kararlar da var. Ya da biz kararları alıyoruz ancak geri kalan tasarımı makinenin yaptığı oluyor. Aslında bu hibrit, karışık bir teknik. Çabucak çabucak her bir prosedürü yapıtları üretirken deniyoruz. En hoş tanımlama lakin yapay zekâ ve insan işbirliğiyle çıkan eserler demek daha yanlışsız olabilir.”
BİRBİRİNDEN FARKLI TECRÜBELER…
Standın açık orta en sevdiğim, muhtemelen en çok ilgi görecek kısmının “Yapay Zekâ Van Gogh Data Boyama Deneyimi” olduğunu söyleyebilirim. Bu kısımda, dünyanın en ünlü ressamlarından Van Gogh’un renkleri ve halleriyle hafızalara kazınan yapıtları, yapay zekâ ile hayat buluyor. Hem de geride Fazıl Say’ın “Ruhumun Dalgaları” bestesi eşliğinde. Eser, yapay zekânın 12 milyar parçacıktan oluşan fırça darbeleriyle yaratılmış. Van Gogh’un yapıtlarındaki renklerin içinde dolaşmak heyecan verici bir tecrübe.
“Göbeklitepe Mimari Veri” kısmında tarihöncesi insanların dini inancını yansıtan figürler, ziyaretçilere yeni bir bakış açısıyla sunuluyor.
Son olarak “Osman Hamdi Beyefendi Eserleri” kısmı ise birinci Türk arkeolog ve Türkiye’de müzeciliğin kurucusu olarak sayılan Osmanlı’nın en değerli ressamlarından Osman Hamdi Bey’in yapıtlarını günümüz teknolojisiyle bir ortaya getiriyor. Van Gogh üzere, Osman Hamdi Beyefendi yapıtlarının renklerinin bu kadar içinde olmak da hayli etkileyici.
Cumhuriyet
