Anadolu bir tarihi eserler cennetidir.
Bu cennet uzun yıllardır, bilhassa yabancı odaklar tarafından soyuluyor.
Bilindiği üzere Anadolu’nun tarihi yapıtlarının yağması 19 yüzyılın sonunda ağırlaşmıştı.
Bunların başlıcası olan Bergama’nın Zeus Sunağı 1864-1878 yılları ortasında kaçak, 1878’den sonra şaibeli müsaadelerle Almanya’ya, Berlin’e götürülmüştü.
Bu büyük bir haksızlıktır ve üniversal kıymet yargılarına nazaran her tarihi eser üzere yapıldığı topraklara geri dönmelidir.
Bununla birlikte, Bergama’dan Berlin’e kaçırılan/götürülen Zeus Sunağının geri istenmesi konusunda uzun yıllar ulusal bağlamda bir suskunluk olduğu açıktır.
Bu götürüş yıllarca; kısmen hakikat olsa da Osmanlı idaresinin edilgenliğine; padişahların yapıtları sattığı suçlamasına bağlanmıştır.
Her yanından tarihi eser fışkıran Anadolu’da, kimi tarihi yapıtlara bilerek, bilemeyerek ziyan verilmesi, Avrupalı emperyalist memurlarının yaptığı kaçakçılığın münasebeti sayılmış; yerli paragözlerin tarihi eser kaçakçılıklarını, kendilerine kimlik arayan Avrupalı/ABD’li zenginlerin tahrik ettiği görmezlikten gelinmiştir.
Cumhuriyetin kuruluşuyla tarihi yapıtlarımızın kıymetinin bilinmesi konusunda çok ileri adımlar atılmasına, devlet sistemlerinin birtakım uğraşlarına karşın, aydınlarımızın bir kısmının kaçırılan tarihi yapıtlarımızın yabancı ülkelerde bulunmasını, onları muhafazanın bir aracı olarak görmesi, bu suskunluğu neredeyse kaçakçılıkları onaylamaya sevk etmiştir.
Fark etmek ancak hiçbir şey yapmamak, yalnızca şik?yet etmek, kaçakçılığı gördüğü halde kaçakçıları dolaylı övmek, kendini ilgili görüp ilgilenmeyenleri hor görmek klasik bir tavra dönüşmüştür.
08.07.1990 ve 09.08.1995 günleri Bergama Belediye Meclis üyelerinin ve Bergamalı gençlerin Berlin’e giderek kaçırılmış Zeus Sunağını geri isteme konusunda şov yapmaları:”Zeus Sunağı Bergama’nındır, geri istiyoruz” diye haykırmaları bu bahiste bir milat olmuş, ülke dışında ve içinde ilgilileri sarsmıştır.
Anadolu insanlarının artık kendi topraklarında üretilmiş ve yurt dışına kaçırılmış yapıtlara, kültürel mirasa sahip çıktığını cümle aleme göstermiştir.
Son günlerde, Zeus Sunağının Berlin’de tutulduğu müzenin memurları ülkemizde Sunağın geri getirilmesi konusunda kimsenin uğraş göstermediğini söylüyor. Meğer, 12.08.2020 günlü İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin “Zeus Sunağının Almanya’dan geri getirilmesi” konusunda aldığı karar ortadayken, bu düpedüz kandırmacadır.
Bunun yanında ülkemizdeki kimi sorumsuz ilgililerin bu kaçakçılığı yasal gösterecek tavır takınması, kitap yazması, haddini aşan telaffuzlarda bulunması da hakikat değildir.
Tarihi mirasımızı korumak, yurt dışına kaçırılmış tarihi yapıtlarımızı geri almak için efor göstermek bir insanlık davranışı olduğu kadar bir yurtseverlik vazifesidir.
Cumhuriyet
