Getty Images
12’nci ayını dolduran bebeğinizin beyninin büyüklüğü iki katına çıkmış ve o bir yıl içinde bir sürü heyecan verici şey öğrenmiştir.
Elbette her bebek birbirinden farklıdır lakin birinci yaşlarını doldururken, hiç beklemediğiniz kimi şeyleri yapabiliyor olurlar. İşte kimileri:
1. Sizi güldürmenin sırrını bilirler
Çocuğunuzun fıkra anlatmasına daha çok vakit olabilir lakin bir yaşına giren bir bebek şimdiden küçük bir komedyendir.
Portsmouth Üniversitesi’nde bir küme araştırmacıya nazaran, yedi ya da sekiz aylık bebekler bedenlerini, yüzlerini yahut seslerini, özellikle yetişkinleri güldürmek için kullanmayı öğrenmiş oluyor.
Miniği kıkırdatmak mı istiyorsunuz? 12 aylık olduğunda bebeğiniz komik mimiklere ya da bir şeylerin her zamankinden farklı yapılmasına bayılır. Mesela onların çorabını kendi ayağınıza giyiyormuş üzere yapın, yansısını görün!
2. Farklı lisanları ayırt edebilirler
Bebeğiniz şimdi birinci sözünü söylememiş olabilir lakin şimdiden bir lisan ustasıdır!
Çocuk lisanı uzmanı Dr Michelle Peter “Bebekler doğuştan itibaren dünyada konuşulan bütün lisanlarda kullanılan sesleri tanıma yeteneğine sahiptirler” diyor.
“Yaklaşık altı aylık olduklarında ‘algısal daraltma’ denilen bir süreç başlar. Bu bir cins öğrendikleri lisanın ya da lisanların dışındaki lisanların seslerine ilişkin bilgileri budamak, öğrendiği lisanın seslerine odaklanmak üzere tanım edilebilir.”
Örneğin İngilizce’de 44 ses var, İspanyolca’da ise yalnızca 20. Bütün bunlar, bebeğinizin çok çok erken bir evrede lisanları birbirinden ayırt edebildiğini gösteriyor. Dahiyane!
PA3. Saklambaç uzmanıdırlar
Bebeğinizin objektif devamlılık hissi gelişmeye başlar.
Yani birisini ya da bir şeyi göremediği vakitlerde onun hâlâ var olduğunu ve geri gelebileceğini öğrenmeye başlar. Yanında olmasanız da sizin var olduğunuzun farkındadır.
O vakit oyuncaklarıyla neden saklambaç oynamasın? Oyuncak ayısını odada bir yere saklayın sonra birlikte arayın, ya da daima hareket halindeki emekleyen bebek, bırakın bulsun ayısını!
4. Hesap yapabilirler
Bebeğiniz şimdi çarpım cetvelini çözmeye hazır değil tabi lakin Necef’deki Ben Gurion Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, şimdi altı aylık üzere küçük yaşlardaki bebeklerin bir kukla gösterisindeki kolay sayı kusurlarını fark ettiğini ortaya koydu.
Bu kadar da değil. Leipzig’deki Max Planck İnsan Beyni ve Bilişsel Faaliyetleri Enstitüsü ile İsveç’teki Uppsala Üniversitesi’nden uzmanlar, bebeklerin altı aylıkken ihtimal hesabı yapabildiklerini, belirli bir anda neyin olma ihtimalinin daha çok olduğunu bilebildiklerini söylüyor.
5. Size ne istediklerini söyleyebilirler
İster en sevdiği oyuncak olsun isterse cazip bir yiyecek, bebeğiniz bir yaşına geldiğinde ne istediğini bildiği üzere bunu nasıl alabileceğini de yeterlice öğrenmiştir.
Şimdi konuşamıyor olsalar da bebekler bu yaşta vücut lisanlarını ve hareketlerini öğrenmiş olurlar ve oyuncak ayısına, okumanızı istediği kitaba işaret ederek sizinle bağlantı kurarlar.
Dr Peter “Buna birleşik dikkat denir. Bebeğiniz, kendisinin ve sizin aşikâr bir objeye tıpkı anda dikkatinizi verebileceğinizi öğrenir. Onlar için bir şey yapmanızı, ya da enteresan bir şey bulur ve göstererek bunu sizinle paylaşmak ister” diyor.
İşaret ettiği şeyin ismini söyleyerek onların lisan ve söz haznesini gelişmesine yardımcı olabilirsiniz.
6. Kolay talimatlara uyabilirler
Bebeğiniz geçmişte olan şeyleri hatırlama yeteneğini yaklaşık 18 aylık olduğunda kullanmaya başlayabiliyor.
Hasebiyle bir yaşındayken şimdi uzun devir hafıza geliştirmemiş oluyorlar lakin kısa hafızaları var. Yani ona bir oyuncağı vermesini söylediğinizde bu kolay talimatı hatırlıyor ve oyuncağı veriyor.
7. ÇOK faal olabilirler
Yuvarlanma, ayaklanma, emekleme… Bebeğiniz 12 aylık olduğunda katiyetle hareketlenir.
Bunun sebebi ömürlerinin birinci yılında beyinlerinin, hayattaki en süratli büyümeyi yaşamasıdır. Bu büyümenin değerli bir kısmı fizikî gelişimden sorumlu olan cerebellum bölgesinde meydana gelir.
8. Sevdikleri müziklere eşlik edebilirler
Budapeşte Psikoloji Enstitüsü ile Amsterdam Üniversitesi’nden araştırmacılar bebeklerin ritim duygusu ile doğduklarını, hatta bir melodide yaklaşan ritmi iddia edebildiklerini söylüyorlar.
Bu da çaldığınız müziklere vücutlarıyla eşlik etmeye bayılacakları manasına geliyor.
Dr Peter “Tekrarlamanın değeri nitekim büyük ve birebir şarkıyı bir çok kezler çaldıysanız bebeğinizin bunu tanıma mümkünlüğü yüksek. Hareket edilecek yerleri önden varsayım edebilir, hatta el çırpmak üzere kolay hareketleri bile yapabilirler” diyor.
Getty Images9. Düşündüğünüzden çok daha fazla şeyi anlıyorlar
Bir yaşından evvelki birkaç ay içinde, bebeğinizin kendi ismi da dahil, çok kullanılan sözleri artık tanımaya başladığını muhtemelen fark etmişinizdir.
Beynin işitme korteksi diye isimlendirilen kısmı, işitilen sesleri süreçten geçiriyor ve bebeğin uzun periyotlu hafızasına depoluyor.
10. Bir gecede giysilerine sığmayacak kadar büyüyebilirler
Bebeğiniz birinci 12 ayında harikulade bir büyüme yaşar ve doğumdaki kilosunun üç misline kadar çıkar.
Ama bazen bir gecede ne kadar büyüdükleri sizi şaşırtabilir. Atlanta’daki Emory Üniversitesi’nden araştırmacılar bebeklerin 24 saatte 1 santim uzayabileceklerini saptadı.
11. Neyi sevip neyi sevmediklerini biliyorlar
Bebeğinizi sütten yavaş yavaş kestiğiniz süreçte, onun neyi yemek ve neyi yememek istediği, neyi beğenmediği konusunda çok net tercihleri olduğunu da anlıyorsunuz.
Sevdikleri ve sevmediklerini size göstermeleri bebeklerin gelişiminde çok değerli bir evre oluşturuyor. Ve çok kısa bir vakit içinde kişiliklerinin çok daha farklı taraflarını de ortaya koymaya başlarlar!
12. Fevkalade taklitçiler
Bebeğiniz, yüz sözlerinizden hareketlerinize kadar daima sizi izler ve taklide hazırdır.
Taklitçilik küçüklerin etraflarındaki dünyayı öğrenmelerinde hayati bir role sahip. Onun için bebeğiniz saçını sizin üzere fırçalamak ister ya da çıkardığınız sesleri taklit ederse hiç şaşırmayın.
Dr Peter bu bahiste “taklitçilik çok erken başlar. Sesler çıkarmaya başladıklarında duyduğunuzu muhakkak edin ve durup size cevaben tekrar sesler çıkarmasını bekleyin. Bu onları karşılıklı konuşma olgusuna hazırlayacaktır” diyor.
Cumhuriyet
