Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatı ile faizlerin indirileceğine dair tasalar dolar/TL’de 8,50 düzeyinin üst gerçek kırılmasına neden oldu. CHP İktisat Masası TV’de Ekonomist Cihan İhtilal Zelyut, CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke’ye enflasyon ve kurun nereye gideceğini sordu.
Böke, ‘Saray rejimi devam ettiği sürece, şahsım tertibi devam ettiği sürece, bu iktidar iktidarda kaldığı sürece bu kriz hali ve hayat pahalılığı devam edecek’ diyerek kelamlarına başladı. Üreticilerin maliyet yüklerinin arttığını, yüzde 45’e dayanmış maliyetin şimdi tüketici fiyatlarına yansıtılmadığını söyleyerek, bunun sonunda ya firmaların iflas etmesi ya da vatandaşın fiyat artışlarının altında ezilmesinin doğal olacağının altını çizdi.
Böke, Merkez Bankası Başkanı’nın geçen haftaki açıklamalarını da işaret ederek, Başkan’ın halka fiyatlama davranışlarını bozduğu için (özel kesimin artırım yapması) kızdığını, meğer halkın enflasyona ait beklenti oluşturması için inanç duyacağı bir kurumsal yapının olması gerektiğini belirtti. Lakin MB siyasetlerinin siyasetin gölgesinde kalması nedeniyle inancın oluşmadığını bunun da tek adam rejimine bağlı olduğunu belirtti.
Böke, Türkiye’deki enflasyonun bir nedenin de kur geçişkenliği olduğunu, üretmek için dış girdiye bağlı olduğumuzu, kur arttıkça maliyetlerin arttığını ayrıyeten yüksek döviz borçlarının da Lira’daki bedel kayıpları ile üreticiler üzerinde yük oluşturduğunu söyledi.
‘Döviz kurunu bugün Erdoğan’ın bir cümlesi 15 kuruş oynattı. Bilimsel bilgilerle, elimizde olan bütün dünyanın bildiği kuramsal çerçeve ile yıllardır hengame ediyor. Faiz ve enflasyon ortasındaki ilgide bilim dışı bir çerçeveyi dayattıkça, geçmiş periyottaki maliyetler bilindikçe, MB’ye inanç ortadan kalkıyor, ekonomik işleyişe nazaran döviz kurunun belirleneceğine dair bir öngörü ortadan kalkıyor, bunlar ortadan kalktığı için de döviz kurunda oynaklık artıyor, oynaklıkla bir arada Lira’da bedel kayıpları devam ediyor.’ diyen Böke, Erdoğan sinyal verdim diyor, bu sinyali TUİK’e mi, MB’ye mi verdi? Şayet sinyali bu kurumlar alacaksa bu durum başlı başına rejimin neden kriz yarattığını ortaya koyuyor dedi.
Böke tıpkı vakitte kur artışından kimlerin yararlı çıktığına da değinerek şu sözleri kullandı: ‘Ne vakit ki, Cumhurbaşkanı faiz enflasyon alakasına dair bir açıklama yaptıysa geçtiğimiz yıllarda, her seferinde TL bedel kaybetti. O vakit şu soruyu sormakla yükümlüyüz: Her seferinde bu açıklamadan sonra TL’nin kıymet kaybedeceğini bilerek bu açıklama yapılıyorsa, TL paha kaybettiğinde, dolar/TL yükseldiğinde kim kazanıyorsa onlara sinyal vermiş demektir. Kim kazandı? Bu bir cümlelik açıklama ile 15 kuruş oynadığı vakit kim yarar sağladıysa sinyali onlara göndermiş demektir.’
Böke ayrıyeten Türkiye’nin kaybedilen 128 milyar dolarının berbat günler için bir sigorta olduğunu lakin artık o sigortanın olmadığını, hatta rezervin eksi 55 milyar dolar olduğunu söyleyerek şu açıklamayı yaptı: ‘Öngöremediğimiz, beklemediğimiz bir kriz olduğunda yahut iktisadın gerekliliği ışığında MB’nin şeffaf bir formda müdahale etmesi gerektiğinde bunun için elinde cephanesi yok’
Risklerin toplumda arttığını, durumun krizden buhrana, buhranın ise toplumsal bir buhrana dönüştüğünü vurgulayan Böke, ABD Merkez Bankası’nın siyasetlerinin da dış borca bağlı Türkiye’yi etkilediğini söyleyerek ‘Düne nazaran bugün daha kırılganız’ dedi.
Böke, “Bu iktidar kaldığı sürece, tek adam rejimin anti demokratik, hukuksuz, kuralsız, hesap verilebilirliğin olmadığı, şeffaflığın olmadığı, rantın üretime tercih edildiği nizam devam ettikçe maalesef bu itimat erozyonu devam edecek, bu durum analizi reçeteyi de bize söylüyor, CHP’nin İkinci Yüzyıl Beyannamesi ile ortaya koyduğu program bu sıkıntıları ortadan kaldıracaktır’ diyerek kelamlarını bitirdi.
Cumhuriyet
