Dün Beyrut’ta meydana gelen şiddetli patlama, yüksek ölçüdeki amonyum nitrattan kaynaklanmış üzere görünüyor.
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Beyrut Limanı'ndaki patlamada 6 yıldır bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın infilak ettiğini açıkladı. Lakin kimyasal unsurun tutuşmasına neyin yol açtığı belirsizliğini koruyor.
Peki amonyum nitrat nedir ve nasıl patlar?
Amonyum nitrat bitkiler için değerli bir azot kaynağı sağlıyor.
Bu kimyasal aslında gübre için kullanılan yaygın bir endüstriyel materyal. Zira bitkiler için değerli bir azot kaynağı sağlıyor. Tıpkı vakitte madencilikte kullanılan patlayıcıların da ana bileşenlerinden biri olduğu belirtiliyor.
Amonyum nitrat nasıl patlar?
Melbourne Üniversitesi, Kimya Mühendisliği'nde öğretim vazifelisi Gabriel da Silva’ya nazaran husus kendi başına patlayıcı değil, sadece ateşe oksijen sağlayan bir oksiyetliyici. Fakat bu nedenle ateşi daha ağır hale getiriyor ve diğer materyallerin yanma sürecini hızlandırıyor.
The Guardian’a konuşan ve unsurun sadece gerçek şartlar altında tutuşabildiğini söyleyen bilim insanı, “Bir patlama başlatmak için uç şartlar gerekir” diyor.
Kâfi güvenlik tedbiri alınmamış
Bilim insanı ayrıyeten, The Conversation’da yayımladığı bir makalede patlamayı şöyle yorumluyor:
Beyrut’taki patlamayı neyin tetiklediği tam olarak bilinmese de manzaralar, patlamadan evvel kentin liman bölgesinin bir kısmında görülen bir yangına işaret ediyor. Ayrıca bu yüksek ölçüdeki kimyasalın kentteki bir depoda kâfi güvenlik tedbiri olmadan yıllarca bekletildiği bildiriliyor.
da Silva’ya nazaran bunun, onlarca kişinin vefatına, binlerce kişinin de yaralanmasına yol açan şiddetli patlamayı yaratan şartlara katkıda bulunduğu neredeyse kesin.
Sıhhat sıkıntılarına yol açacak mı?
Amonyum nitratın patlayıcı niteliğinin yanı sıra çevreyi kirletip kirletmediği yahut sıhhat sıkıntılarına neden olup olmadığı da merak konusu. Olağanda havadaki kimyasalların süratle dağılması bekleniyor. Lakin kalan kirleticiler, daha sonra asit yağmurları üzere sorunlara neden olabiliyor.
da Silva, Beyrut’taki kimyasalın çevresel tesirini şöyle açıklıyor:
“Patlamanın neden olduğu dumana bakarsanız renginin kan kırmızısı olduğunu görürsünüz. Zira içinde hava kirletici azot oksit var.”
“Solunum rahatsızlığı çekenler dikkat etmeli”
Azot oksitler, kentsel hava kirliliğinde yaygın olarak görülüyor ve teneffüs sistemini tahriş edebiliyor. Bu kirleticilerin yüksek düzeylere çıkması, bilhassa teneffüs rahatsızlığı çeken şahısları ilgilendiriyor.
da Silva, patlamanın yaralarını sarmaya çalışan Beyrut sakinlerini şöyle uyarıyor:
“Beyrut'taki dumanlar, doğal yollarla yok olana kadar bölge sakinleri için sıhhat riski teşkil edecek. Yok olması ise lokal hava şartlarına bağlı olarak birkaç gün sürebilir.”
Ayrıyeten bakınız
Independent Türkçe, The Guardian, The Conversation, AA
Onedio
