ABD’nin Florida eyaletinde nadir bir 'beyin yiyen amip' vakasının tespit edildiği açıklandı. Kişiden beşere bulaşmadığı belirtilen 'Naegleria fowleri'nin Florida eyaletinde çok nadir görüldüğü belirtildi. Çin'de ise sağlık yetkilileri, İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bir insanda hıyarcıklı veba görüldüğünü açıkladı.
BBC Türkçe'nin haberine nazaran Florida Sıhhat Dairesi (DOH), Hillsborough'da yaşayan bir kişinin “Naegleria fowleri” kaptığını açıkladı. Tek hücreli amip, dimağda enfeksiyona yol açıyor ve vakalar ekseriyetle ölümcül oluyor.
Çoğunlukla göl ve nehir üzere tatlı sularda bulunan tek hücreli Naegleria fowleri, yalnızca burun yoluyla bulaşıyor ve kişiden beşere geçmiyor.
DOH, bu vakada marazın nasıl bulaştığını ve hastanın durumu hakkında ayrıntı vermedi. Enfeksiyonlar ABD'nin güney eyaletlerinde görülüyor. Florida'da 1962'den beri yalnızca 37 vaka rapor edildi.
Ama enfeksiyonun ölümcül olması nedeniyle DOH, Hillsborough yerinde yaşayanlar için ikaz yayımladı, çeşmeler, göl, nehir, yapay göl ve kanallar üzere su kaynaklarında dikkatli olunması daveti yaptı.
Yaz aylarında daha yaygın
Enfeksiyonunun Temmuz, Ağustos ve Eylül'de görülmesi mümkünlüğünün daha yüksek olduğu belirtiliyor.
Burunlarına Naegleria fowleri kaçan insanlarda yüksek ateş, mide bulantısı, kusma, boyun tutulması ve baş ağrısı üzere belirtiler görülüyor. Hastalar çoklukla bir hafta içinde ölüyor.
DOH, marazın çok süratli ilerlemesi nedeniyle bu belirtilerin görüldüğü şahısların acilen sıhhat kuruluşlarına başvurmalarını istedi.
ABD'de 2009-2018 yılları arasında 34 vaka kayıtlara geçti.
Bunlardan 30'unun yüzme emelli olarak girilen sulardan, üçünün buruna mikroplu su çekilmesinden ve birinin de bahçede çeşme suyuyla doldurulan su kaydırağından kaynaklandığı açıklandı.
Kaplıcalarda ve iyi klorlanmamış havuzlarda da görülüyor
Mütehassıslar, süratle dimağ dokusunu yok eden Naegleria fowleri'nin jeotermal sularda ve iyi klorlanmamış havuz sularında da bulunabileceğini söylüyor.
Naegleria fowleri'nin yutulması halinde illete yol açmadığı belirtiliyor.
Çin'de hıyarcıklı veba ortaya çıktı
BBC'nin aktardığı bir diğer habere nazaran de İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bir şahısta hıyarcıklı veba görülmesinin akabinde memleketteki sıhhat ikaz sistemi bir kademe yükseltildi.
Vebanın görüldüğü çobanın karantinaya aldığı ve durumunun stabil olduğu belirtiliyor. Bakterilerle yayılan hastalık ölümcül olsa da yalın antibiyotiklerle tedavi edilebiliyor.
Vaka çobanın Cumartesi günü Bayannur kentinde hastaneye gitmesiyle tespit edildi. Hastanın bakteriyi nereden kapmış olabileceği şimdi netlik kazanmadı.
Memlekette hıyarcıklı veba uyarısı en düşük seviye olan 4'ten, bir üst seviye olan 3'e yükseltildi. 3. seviyede, kişilerden veba taşıyabilecek hayvanların avlanmaması ve yenmemesi talep ediliyor.
Hıyarcıklı veba periyot devir dünyanın çeşitli alanlarında ortaya çıkıyor.
2017'de Madagaskar'da 300'den fazla vaka ortaya çıkmıştı. Mayıs 2019'da da Moğolistan'da iki kişi hıyarcıklı veba nedeniyle hayatını kaybetmişti.
Geçmişte çiğ dağ sıçanı etinden bulaşmıştı
Bakterinin çiğ yedikleri dağ sıçanından bulaştığı anlaşılmıştı.
Moğolistan'ın başşehri Ulanbatur'da BBC'ye hususla ilgili haber veren bir Dünya Sıhhat Örgütü yetkilisi, Moğol kültüründe çiğ dağ sıçanı eti ve böbreğinin sıhhate iyi geldiğine inanıldığını söylemişti.
Dağ sıçanları hıyarcıklı veba taşıyıcısı olarak bilinen bir tıp. Memlekette dağ sıçanı avlamak yasa dışı.
Hastalık lenf bezlerinin şişmesiyle kendini gösteriyor.
Üç ile yedi gün arasında ortaya çıkan bu belirti öncesinde marazın başka belirtileri gribe benzediği için teşhis etmesi kolay değil.
Öte yandan, Orta Çağ'da kara veba olarak da bilinen bu marazın o devirlerdeki üzere bir salgına dönüşmesi düşük ihtimali.
Stanford Kliniği'nden bulaşıcı illetler eksperi Dr. Shanti Kappagoda “14. yüzyılın bilakis bu illetinde nasıl yayıldığını artık biliyoruz” diyor ve ekliyor:
“Engellemenin yollarını da biliyoruz, hastalanan kimseleri antibiyotiklerle iyileştirmenin yollarını da…”
14. yüzyılda veba Afrika, Asya ve Avrupa'da 50 milyon kişi öldürmüştü.
Londra'da son olarak 1665'te görülen salgın, kentin beşte birinin vefatına yol açmıştı.
19. yüzyılda Çin ve Hindistan'da ortaya çıkan hastalık 12 milyon kişiyi öldürmüştü.
Onedio
