ABD’nin FETÖ’yü kullanarak giriştiği darbeden sonra, kamuoyunda ABD tersliğinin üçte ikiye çıktığına bakınca Türkiye’nin ABD’yle yaptığı Afganistan’daki Kâbil (Hamid Karzai) Havalimanı’na jandarmalık mutabakatına reaksiyonun cılız kaldığı söylenebilir. Bunda iktidarın medya üzerindeki tesirinin hissesini unutmayalım.
Muahedeyi AKP’nin ABD’ye baş tutması olarak değerlendirenler var. İktidarın her hareketinde bir hikmet bulan yandaşlardan öbür bir hal beklenemez. Ne de olsa siyaset yapmayı, algâlâ yönetmek olarak anlıyorlar. Ruhsal savaşın yarattığı baş karışıklığı aşılırsa havalimanı muhafaza muahedesinin Türkiye’nin, 1950’de Kore’ye asker göndermesiyle kıyaslanabilecek vahamette olduğu görülür.
SSCB’nin katılmadığı, veto hakkını kullanamadığı oldubitti bir BM Güvenlik Kurulu kararıyla Kore’ye asker gönderilmişti. ABD ve İngiltere dışında asker gönderen 14 ülkenin Türkiye dışındaki 13’ü, ya ABD’nin ve İngiltere’nin dominyonları ya da ABD’nin İkinci Dünya Savaşı’nda “kurtardığı” Avrupa devletleriydi. Türkiye ne dominyondu ne kurtarılmıştı. Türkiye, Atlantik İttifakı içinde yer aldığını kesin olarak ilan etmenin yanı sıra NATO üyeliğini garantiledi. İngiltere’nin vetosunu kaldırmasıyla 1952’de girilen NATO’nun geçen 69 yıl boyunca pek çok bakımdan dış siyasetimizi ipotek altına aldığı giderek daha berrak biçimde görünüyor.
O sırada NATO üyeliğini dış siyasetin bir numaralı sorunu haline getiren gerek CHP gerek DP, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’nın galibi dev bir orduya sahip sözüm ona “düşman” SSCB’yle tek başına karşı karşıya kalması ve NATO’dan öbür bir seçenek bulunmaması gerekçesine sığınmıştır. Bu “gerçek politik” açıklama, ABD ve SSCB ortasında üçüncü bir dünya savaşının açıkça tartışıldığı o günkü şartlar dikkate alındığında tekrar de bir açıklamaydı.
ULUSAL KURTULUŞÇU GELENEK
Afganistan mutabakatının, temel olarak dış kaynak bulmak için ABD Lideri Joe Biden’ın desteğini sağlama muahedesi olduğu gereğince yazılıp çizildi. Fakat Kâbil’den birinci çatışma, birinci kayıp (umarız olmaz) haberleri geldiği vakit, ABD’nin Türkiye’ye dünyanın yarısını terk ettiğini, Türkiye’nin masaya Mehmetçiğin silahını koyduğunu söyleyenlerin ne diyeceğini merak ediyoruz.
Şunu da çabucak ekleyelim: Kore’ye asker göndermek ve NATO üyeliği, emperyalizme karşı birinci Ulusal Kurtuluş Savaşı’nı yapan Türkiye’yi, dünyadaki bütün ulusal bağımsızlıkçı hareketlerden ve ulusal devletlerden koparmıştı. Türkiye, ABD’nin Ortadoğu’daki jandarması olarak anılmaya başlanmıştı. Afganistan muahedesi da emsal sonuca yol açabilir. Türkiye’nin Çin, Hindistan, Pakistan, İran ve öteki çevre devletlerle münasebetlerini, onarılması çok güç ölçülerde bozabilir.
Halbuki günümüzdeki şartlar, İkinci Dünya Savaşı ertesindeki şartlardan çok farklı. O sırada ABD gücünün doruğundaydı. Artık “müttefikim” dediği ülkelere bile söz geçiremiyor. O vaktin iki kutuplu dünyasının yerini, çok kutuplu dünya aldı. Dünya öylesine parçalı durumda ki ABD’li kimi strateji uzmanları, Avrupa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Hindistan’ı da potansiyel bir kutup adayı sayıyorlar.
Bugünkü şartlar, Türkiye’nin ulusal kurtuluşçu geleneğini hatırlayarak NATO’dan çıkması, Bağlantısızlar Hareketi’ni yine canlandırmaya önayak olması, İran ve Mısır’la güç temelli ittifaklar kurarak Batı Asya’da bir mihrak oluşturması üzere maksatlar belirlemesi için elverişlidir. ABD’nin isteğiyle Kâbil Havalimanı’na jandarmalık, Türkiye’yi böylesine stratejik gayelerden uzaklaştırır.
VAKİT VE GÜÇ KAYBI
Söylemi ne olursa olsun, her parti son analizde sınıfının siyasetini yapar. Son yıllarda ülkemizde yaşananlar, AKP’nin Türkiye’de hangi sınıfın partisi olduğunu gösterdi. Bu sınıf, başında ABD’nin mali sermayesinin bulunduğu, milletlerarası mali sermayenin ağlarına takıldı. AKP, sınıfsal karakteri gereği, şartlar çok elverişli olmasına karşın, Türkiye’nin bağımsız bir çizgiye girmesi yerine, “Ali’nin külahını Veli’ye, Veli’nin külahını Ali’ye” oyunlarıyla, Türkiye’ye vakit ve güç kaybettiriyor.
HASAN BÖGÜN
GAZETECİ
Cumhuriyet