Kamuoyu araştırmacısı ve siyasal bağlantı uzmanı İbrahim Uslu, son anket sonuçlarını açıkladı. Uslu’nun açıklamasına nazaran, AKP birinci seçildiği 2001 yılından bu yana en düşük oy düzeyini gördü. Pekala, AKP’yi bu noktaya ne getirdi, MHP ve Millet İttifakı’nda durum nedir? Uslu, Kılıçdaroğlu’nun “Millet İttifakı birden çok aday çıkarabilir” açıklamasını da kıymetlendirdi, “Seçmen seçim ittifakı değil, baht paydaşlığı istiyor, kusur olur” dedi.
– Bir anket açıkladınız ve AKP’nin 2002’den beri birinci defa en düşük oy düzeyinde olduğunu söylediniz. Bir evvelki ölçüm kaçtı… Artık kaç?
Yüzde 35’e yakındı… Artık yüzde 33’e düştü…
– Bu süratli bir düşüş müdür?
Süratli bir düşüş sayılmaz… Bir sonraki ay bir puan yükselir, bu değerli değil, burada kıymetli olan direnç noktası vardı AKP’nin… O da yüzde 34.7’ydi… Yani birinci seçildiği gün aldığı oy oranı buydu. Sonraki seçimlerde AKP oyunu daima yükseltti. Lokal seçimlerde yüzde 42, genel seçimde yüzde 47 aldı, 2009 mahallî seçimlerinde 9 puan birden kaybetmesine karşın yüzde 38’e düştü.
– Fakat hiçbir vakit birinci seçildiği yüzde 34.7’ye gerilememişti, artık bunun da altına düştü diyorsunuz…
Motamot. O açıdan manalı bir düşüş bu.
– Pekala, yurttaş ne gördü, neyi nasıl kıymetlendirdi de oyunun rengini değiştirme eğilimi gösteriyor?
AKP’de çok uzun vakittir bir erozyon var. Fakat ağustos ayında zıpladı, birinci kere bir puanın üzerinde bir oy kaybı gözlemledik. Seçmen yangın ve seldeki idaresi yetersiz buldu, Afgan göçmenler konusunda rahatsız oldu. Toplumun 3’te 2’si Afganların gelmesini istemiyor. Hatta Afgan göçmenler konusunda neredeyse AKP’liler ile CHP’liler ortasında fark kalmadı.
– Seçmen, Afgan göçmenle Suriyeli göçmeni ayırıyor mu? Yani Suriyeliler gelirken de Afganların gelişi kadar reaksiyon gösterdiler mi?
Her vakit vardı… Birinci yıldan itibaren seçmenin dörtte üçü bir formda bir yol bulunsun da bu Suriyeliler ülkelerine geri gönderilsin diyor ancak tavırlar farklı. Kimi çabucak, kimi inançlı bölge oluşturulunca diyor mesela.
– Madem göçmenlere bakış daima böyleydi, Suriyeliler gelirken AKP’den oyunu esirgemeyen seçmen Afganlar gelirken oy vermeme noktasına neden geldi?
Benim gördüğüm kadarıyla orada insani bir dram vardı. IŞİD’den kim olsa kaçardı diye düşünülüyordu. “Niye alındı”dan çok ortadan bir müddet geçip de birlikte yaşamaya başlayınca “Artık gönderelim” demeye başladılar. Ben lokal seçimlerde metropollerdeki oy kaybında kısmen Suriyelilerin tesiri olduğunu düşünüyorum.
‘YÖN DAİMA AŞAĞI’
– AKP seçmeni olağanda en fazla MHP’ye kadar uzaklaşıyordu, o tablo değişti mi?
AKP’den kopan yüzde 1 o kadar çok sayıda partiye dağılıyor ki, tek bir partide hissedemiyorsunuz. AKP’den koptu, seçenek çok, seçenek çok olunca da dağılıyorlar. O denli olunca bir partide çok yükselme hissetmiyorsunuz. Lakin AKP’nin tarafının daima aşağı gerçek olduğunu görüyoruz.
– Asla CHP’ye oy vermeyeceğim diyen AKP seçmeninin sayısı daima yüksekti, burada bir değişiklik var mı?
Referandumdan bu tarafa CHP, “Asla oy verilmeyecek parti” hüviyetinde değil. HDP için bunu söyleyebiliriz. HDP, sağ partileri destekleyenlerin tamamının “Asla oy vermeyeceğim” dediği parti. CHP’ye karşı bunu söyleyenler azaldı.
– MHP’nin oy oranı için ne dersiniz?
MHP’de dramatik oy kaybı yok. Yüzde 10 baraj civarında dolaşıyor.
– Aslında AKP ile birlikte yol yürüyorlar, neredeyse her mevzuda da birleşiyorlar. Nasıl oluyor da seçmen AKP’yi cezalandırırken MHP’ye dokunmuyor?
MHP’liler kabahati AKP’ye atarak vicdanını rahatlatabiliyor. İkincisi bakanları yok. Üçüncüsü bir ideoloji partisi… İdeoloji partisinin seçmeni performanstan bağımsız oy verir.
– AKP ideoloji partisi değil mi?
O ideoloji partisi olmaya çalışıyor. Bir kısmını o hale getirdi lakin seçmenin tamamı için bunu söyleyemeyiz. AKP’ye gelen seçmenlerin tamamı daha evvel birden fazla sefer parti değiştirme alışkanlığı olan beşerler. Birinci kere AKP’ye oy vermiş, o günden beri de ona oy vermeyi sürdüren seçmen sayısı çok az.
– CHP ve İYİ Parti’nin oy oranını açıklar mısınız bize?
CHP 24, İYİ Parti 14 civarında… Saadet ve Demokrat Parti’yi de koyduğunuzda 40’ın biraz üzerinde…
‘BİRDEN ÇOK ADAY KUSUR OLUR’
– CHP Önderi Kemal Kılıçdaroğlu, dün sabah FOX TV’de İsmail Küçükkaya’nın programında yaptığı açıklamada Millet İttifakının birden çok adayı olabileceğini söyledi. Gerçek bir karar olur mu?
Kusur olur. 2018 sonucunu yaratır. O sayede Erdoğan, en yakın rakibine 20 puan üzerinde fark attı. Referandumda seçmenler makas çok dar olduğu için ümitlendi. Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra o kayboldu. Zira muhalefet hem parlamentoda hem cumhurbaşkanlığı seçiminde net bir mağlubiyet aldı. Lakin mahallî seçimde rüzgâr yine geri geldi. Siyasetin psikolojisini yönetmek açısından güç birliği, tek aday, muhalefetin birlikte hareket ettiği bir toplumsal mutabakat hissinin sinerji yaratacağını düşünüyorum. Seçmen, en azından aşikâr gayeleri gerçekleştirene kadar seçim ittifakı değil, yazgı iştiraki istiyor.
Cumhuriyet