Tez-Koop-İş Sendikası’nın salgında AVM personellerinin çalışma şartlarına ait alan araştırması, işçilerin “köle üzere çalıştırıldıklarını” gözler önüne serdi. Tez-Koop-İş uzmanı Emirali Karadoğan’ın yönettiği araştırmada, 31 kentteki AVM’lerde 38 farklı markada çalışan 410 çalışana online anket uygulandı.
İşte ayrıntılar:
– Çalışanların yüzde 88’i, 35 yaşın altında. Yüzde 48.3’ü lisans mezunu. Yüzde 22’si part-time çalışıyor. Yüzde 94’ü 10 yıldan az müddettir mevcut işyerinde çalışıyor.
KONTROL YETERSİZ
– Tam vakitli çalışanların fiyat ortalaması 3 bin 308 lira. Bu sayı part-time’da 1912 lira. Ankete katılanların yüzde 71’inin geliri 3 bin liranın altında. Ayrıyeten yüzde 78.8’i ağır çalışmaya rağmen ek fiyat alamadı.
– Yüzde 55.3’ü işyerinde sendika olmadığını, yüzde 70.8’i toplusözleşme yapılmadığını bildirdi. Emekçilerin yüzde 84’ü kısa çalışma ödeneği alırken yüzde 6’sı fiyatsız müsaadeye gönderildi.
– Tüm gelirini kaybedenlerin oranı, yüzde 4.8. Gelir kaybı yaşadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 70.
– AVM’lerde salgın tedbirleri kapsamındaki kontrollerin yetersiz olduğunu söz edenlerin oranı, yüzde 62.6. Ateş ölçümü bile yapılmadığını belirtenlerin oranı, yüzde 13.5.
– İştirakçilerin yüzde 33’ü salgın şartlarını içeren rastgele bir emekçi sıhhati ve güvenliği eğitimi verilmediğini, yüzde 74’ü alınan ve alınması gereken tedbirlere dair fikirlerinin sorulmadığını lisana getirdi.
Personellerin yüzde 38.8’i sistemli ateş ölçümü yapılmadığını kaydetti. Gereğince paklık ve havalandırma yapılmadığını belirten iştirakçilerin oranı, yüzde 44.
Araştırmadaki açık uçlu sorulara nazaran emekçilerin sürece ait değerlendirmeleri şöyle ortaya çıktı:
– Mağaza müdürü “Satışlarımız çok düşük, daha ağır çalışmak zorundasınız. Hastalık mazereti ile geleni fazla tutmam, fiyatsız müsaadeye gönderirim” dedi.
447 adet: Türkiye genelindeki AVM sayısı
1.5 LİTRE SU HAKKI
– İşyeri doktoru, arkadaşımızı “Bir şeyin yok. Her hastayım diyeni dikkate alsaydık mağazada çalıştıracak adam kalmazdı” diyerek geri gönderdi lakin kendi yaptırdığı testi müspet çıktı.
– Maske dağıttılar ancak gelen maskeler çok makus. Ölçüleri çok küçük, ağzınızı kapatsanız burnunuz açıkta kalıyor.
– İşyerimizde çalışanlara günlük 1.5 litre su hakkı verildi. C vitamini takviyesi sağlamak için kivi üzere meyveler verildi. Vakit zaman destek edici besin da verdiler.
VİRÜSTEN KORUNMADIK
Kasiyerlerin yüzde 31.3’ü müdafaasız ve koronavirüs bulaşma tehlikesine açık formda çalıştığını söyledi. Yeniden iştirakçilerin yüzde 37’si işyerinin giriş kapısında gereken tedbirlerin alınmadığını bildirdi. Çalışanların yüzde 82.4’ü müşterilerin toplumsal aralık kuralına uymadığını söz etti. Ayrıyeten yüzde 47.1’i müşterilerin çalışanlara makûs davrandıklarını lisana getirdi.
Cumhuriyet
