Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı’nın ortalarında THY’nin de bulunduğu kamu kurumlarından para ödemeden hizmet almasına ait düzenlemeyi iptal etti. THY artık verdiği hizmetlerin karşılığını alacak.
BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine nazaran, Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhurbaşkanlığı’nın 13 uçak ve 3 helikopteri için Türk Hava Yolları’ndan (THY) aldığı ücretsiz hizmetin yanı sıra kamu kurumlarından taşınır, taşınmaz, mal, hizmet, imal ve tamiratına ait üzere muhtaçlıklarını bedel ödemeden karşılamasını Anayasa’ya alışılmamış bularak iptal etti.
2020 yılında 5,6 milyar TL ziyan eden THY, bundan bu türlü Cumhurbaşkanlığı’na verdiği Kuzey Kıbrıs’a altı uçakla AKP’lileri taşıma üzere hizmetlerinin karşılığını alacak.
CHP: Kamu İhale Kanunu’na ters
AYM, CHP’nin 2019 Merkezi İdare Bütçe Kanunu’nun kimi kararlarının iptali istemiyle açtığı davayı sonuçlandırdı. Cumhurbaşkanlığı’nın kimi işlerini kamu kurumlarına bedelsiz olarak yaptırmasının Anayasa’ya karşıt olduğuna hükmedildi.
CHP’nin dava dilekçesinde, Cumhurbaşkanlığı’nın genel bütçe kapsamındaki kamu yönetimleri ortasında sayıldığı belirtilerek, mal, hizmet alımında bu nedenle Kamu İhale Kanunu’na tabi olduğu kaydedildi. Bu kanunda da taşınır, taşınmaz, mal, hizmet, üretim ve tamirata ait taleplerini bedelsiz yaptırabileceğine ait karar bulunmadığı söz edildi.
AYM: Özgür değilsin
AYM’nin uygulamayı iptal kararının münasebetinde, kamu kaynaklarının tesirli, ekonomik ve verimli bir formda elde edilmesi ve kullanılması, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak üzere kamu mali idaresinin yapısını ve işleyişi, kamu bütçelerinin hazırlanması, uygulanması, mali denetimini düzenlemek hedefiyle yasal düzenlemeler bulunduğu hatırlatıldı.
Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinin, özelliği ve güvenlik kaidesine uygun formda yerine getirilmesini sağlamak hedefiyle Kamu İhale Kanunu’ndan muaf tutulması ile ilgili olarak da mahkeme, “idare büsbütün hür bırakılmamıştır” saptamasında bulundu. Bir kamu yönetiminin gereksinimlerini bir diğer kamu kurum ve kuruluşlarından nasıl karşılayacağının kanunlarda düzenlendiği hatırlatıldı. Bütçe Kanunu’na bütçe ile ilgili kararlar dışında hiçbir karar konulamayacağı da belirtildi. Cumhurbaşkanlığı, 2020 yılının eylül ayında iptal edilen lakin münasebeti yeni açıklanan 2019 yılı bütçesindeki bu karara, 2020 ve 2021 bütçelerinde de yer vererek kanunda yeri olmayan bu uygulamayı sürdürüyor.
Anayasa 161 ne diyor?
İptale münasebet oluşturan Anayasa’nın 161’inci unsuru şöyle:
“Kamu yönetimlerinin ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu hukukî bireylerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılır.
Malî yıl başlangıcı ile merkezi idare bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve denetimi ile yatırımlar yahut bir yıldan fazla sürecek iş ve hizmetler için özel mühlet ve metotlar kanunla düzenlenir. Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili kararlar dışında hiçbir karar konulamaz.”
Onedio
