ABD ve Çinli bilim insanları tarafından üretilen “maymun-insan” melezi cins bilim dünyasında etik tartışmaları gündeme getirdi. Salk Enstitüsü’nden uzmanlar, insan kök hücrelerini makak embriyolarına enjekte ederek 20 güne kadar büyümeye devam eden bir embriyo oluşturdu. Grup, çalışmalarının beşerler üzerinde gerçekleştirilemeyen deneylerin yapılmasını sağlamasının yanı sıra organ nakli ve kansere yönelik tedavi geliştirmeye imkan tanıyacağını söyledi. Fakat, farklı uzmanlar yarı insan-yarı maymun tıbbın insan şuuruna sahip olabileceğini söz ederek çalışmaya karşı çıktı.
NTV’nin haberine nazaran Cell isimli bilimsel mecmuada yayımlanan çalışmanın başyazarı Juan Carlos Izpisua Belmonte, beşerler üzerinde gerçekleştirilemeyecek kimi deney tipleri olduğunu, bu nedenle neredeyse beşere benzeyen melezler yaratmanın bu sorunu çözebileceğini ve öteki kaynaklardan elde edilemeyen hayati dataları sağlayabileceğini açıkladı.
Genetik kimera yahut kimerizm, farklı cinslerden alınan hücrelerden oluşan ve iki DNA seti içeren tek bir organizmaya deniliyor. Memeliler ortası çeşitler 1970’lerden beri oluşturuluyor. Lakin, araştırmada kullanılan yeni teknoloji, çalışma takımı maymun embriyolarının hayatta kalmasına ve bedenin dışında büyümesine müsaade veren bir teknik geliştirdiğinde mümkün hale geldi.
3 embriyo gelişmelerine daha fazla müsaade verilmeden yok edildi
Mevcut çalışmada, maymun embriyolarının oluşmasından altı gün sonra, her birine 25 insan hücresi enjekte edildi. Bir günün akabinde 132 embriyoda insan hücreleri tespit edildi. 10 gün sonra 103 kimerik embriyo hala gelişmeye başladı. Fakat, hayatta kalan embriyoların sayısı kısa müddet sonra azalmaya başladı ve 19. günde yalnızca üç kimera canlı kaldı. Bu noktadan sonra grup, daha fazla gelişmeden onları yok etti.
Hem insan hem de maymunlardan daha güçlü özelliklere sahip
Çalışmanın muharrirleri, yeni embriyolar kelam konusu olduğunda, insan hücrelerinin yüzdesinin embriyolar gelişmeye başladıkça yüksek kaldığını söyledi.
Araştırmacılardan Izpisua Belmonte, “Bu, kimera oluşumuna evrimsel olarak empoze edilmiş pürüzlerin olup olmadığına ve bunların üstesinden gelebileceğimiz rastgele bir yol olup olmadığına dair daha iyi bir fikir edinmemizi sağlayacak” dedi.
Öte yandan, bilim insanları embriyolardaki maymun ve insan hücrelerini farklı ayrı incelediler ve onların olağandan daha güçlü olduğunu keşfettiler.
Organ ve doku nakli ile kanser ilaçlarının deneylerinde kullanılabilir
Daha uzun vadede, araştırmacılar kimeraları sırf erken insan gelişimini incelemek ve hastalığı modellemek için değil, birebir vakitte potansiyel olarak nakledilebilir hücreler, dokular yahut organlar oluşturmanın yanı sıra kanser tedavisi için yeni yaklaşımlar geliştirmek için kullanmayı umduklarını tabir etti.
Pekala ya insan şuuruna ve hissine sahip olurlarsa ne olacak?
Çalışmaya dahil olmayan bilim insanları ise, deneyin sonucunda maymunun beşere benzeyen özelliklere sahip olabileceğini belirterek araştırmanın “ahlaki olarak sorunlu” olduğunu öne sürdü.
Oxford Üniversitesi’nden bilimsel araştırma etiği uzman Profesör Juian Savulescu, ‘pandoranın kutusunu” açtıklarını ve organ nakli üzere durumlarda tam bir insan-olmayan orta bir çeşit geliştirmesinin sırf bir vakit problemi olduğunu söyledi.
Savulesca, “Anahtar etik soru şu: Bu yeni yaratıkların insanlara dönüşürse ne olacak? Bir kişi olarak muamele görecek kadar insan olarak kabul edilip edilmeyeceklerini, insan gibisi zihinsel kapasiteye sahip olup olmadıklarını ve nitekim araştırmada kullanılıp kullanılamayacaklarını sorgulamamız gerekli” tabirlerini kullandı.
“İnsan nedir?”in karşılığı yalnızca biyolojik değil”
Başka taraftan Savulescu, büyümesine müsaade verilen bir kimera üzerinde rastgele bir deney yapılmadan evvel, zihinsel kapasitelerinin düzgün bir halde kıymetlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Savulescu, “Tam olarak insan olmayan bu çeşit, zihinsel olarak bir beşere yakın olabilir. İnsanların faydasına kullanmadan evvel hayvanları, zihinsel hayatlarını ve münasebetlerini anlamanın yeni yollarına muhtaçlığımız olacak. Tahminen de bu, bilimde, tıpta ve tarımda hayvanlara daha genel olarak beşerler tarafından nasıl muamele edildiğini tekrar düşünmemize yol açacaktır” dedi.
Çalışmaya dahil olmayan Oslo Üniversitesi Pratik İdeoloji Doçenti Dr. Anna Smajdor, ise durumun biyolojik kategorilerin sabit olmadığı gerçeğini pekiştirdiğini tabir ederek, “Davranışlarımız ve çerçevelerimiz ‘yanlış varsayımlara dayandığından, akışkan bir biyolojik kategori fikrinin değerli etik ve yasal zorluklar ortaya çıkarıyor. Bu yanlış varsayımlar ortasında, ‘İnsan nedir?’ sorusuna kolay, biyolojik bir yanıt olduğu yanlış teklif var” değerlendirmesinde bulundu.
Bunlar da ilginizi çekebilir
Onedio
