Marmara Denizi’nde beş aydır görülen müsilaj tehlikesi giderek büyüyor. Beyaz bir katman halinde denizin üstünü kaplayan deniz salyası manzaraları son günlerde sıkça rastlanan bir görüntü haline geldi. Uzmanlar bilhassa bahar aylarında müsilajın bu kadar artmasının olağan olduğunu lisana getirse de vatandaşlar kirlilikten ve makus kokudan şikayetçi.
NTV’den Ayşe Çınar’ın haberine nazaran, ocak ayından bu yana Marmara Denizi’nde görülen müsilaj (deniz salyası), günden güne yoğunluğunu artırıyor. Kimi uzmanlar müsilajın yaz aylarında son bulabileceğini belirtse de, müsilajın ne vakit tesirini kaybedeceği şimdilik bilinmeyen.
Marmara Deniz’inde balıkçıların makûs bir dönem geçirmesine neden olan deniz salyası, deniz sıcaklığının yüksek olması ve denizin dingin olması üzere sebeplerle daha faal görülüyor.
Deniz ve deniz canlılarına ziyanlı
Yaygın kanının tersine müsilaj yalnızca makûs kokuya neden olmuyor. Müsilajın denizlere ve deniz canlılarına da birçok ziyanı var.
Uzmanlar, bilhassa deniz tabanında yaşayan yüzlerce canlının bu nedenle öldüğünü belirtiyor. O denli ki birçok uzman toplumsal medyadan bahisle ilgili yaptığı paylaşımlarla da bu duruma dikkat çekmeye çalışıyor.
Pekala, müsilaj yoğunluğu neden bu kadar arttı, ne vakit son bulacak? Deniz salyasının artması engellenebilir mi?
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir, ekosistemin değiştiğini söyleyerek şu bilgileri verdi:
“Marmara’da bu kadar ağır halde 2007-2008 döneminde görmüştük. Adriyatik Denizi’nde de 1800’lü yıllardan bu yana müsilaj oluşumu takip ediliyor. Yani bu birinci kere ortaya çıkan bir şey değil. Ekim-Kasım aylarında denizanası yoğunluğu görüyorduk. Artık ise müsilaj yoğunluğu arttı. Bu ekositemin değiştiğinin bir göstergesi. Bahar aylarının gelmesiyle bir arada sularda karışım başladı. Böylece bu organimazların artması için de uygun şartlar sağlanmış oldu.”
‘Marmara denizi havuza dönüştü’
İçsu Kaynakları İdaresi Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Meriç Albay bahisle ilgili olarak “50 – 60 yıldan beri Marmara denizinin evsel ve endüstriyel atıklarla kirletilmesi, kıyıların doldurulması ve betonla çevrilmesiyle Marmara Denizi’nin havuza dönüşmesinin bu oluşumu artırdığını düşünüyorum” açıklamasını yaptı.
Bandırma On Yeni Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi, Prof. Dr. Mustafa Sarı da “Bu kadar yoğunlukta bir müsilajı biz Marmara’da daha evvel görmedik. 1992’de ve 2007-2008 periyodunda görüldü lakin onlar yalnızca iki ay sürmüştü. Bu durum Ocak ayından bu yana devam ediyor ve son vakitlerde da artarak pik noktasına ulaştı” kelamlarıyla olayı açıkladı.
Müsilaj oluşumunun üç ana sebebi var:
-
Bunlardan birincisi Marmara Deniz’inde bir müddettir sıcaklığın olağanda olması gerekenden 2-3 derece yüksek olması.
-
İkincisi azot-fosfor üzere organizmaları besleyen unsurlara gereksinim var. Bunlarda denize verilen atıklardan ağır halde sağlanıyor. Marmara’da büyük bir azot-fosfor yükü var.
-
Üçüncüsü ise iklim değişikliğine de bağlık olarak denizde yaşanan sakinlik.
Marmara Denizi’ne girmek sağlıklı mı?
Okyar bu soruya şu biçimde yanıt veriyor:
“Müsilajın olduğu periyotta, denize girmek yanlışsız değil. Zati müsilajın yarattığı imaj nedeniyle de kimsenin gireceğini zannetmiyorum. Bu durum hafiflediği vakit mahallî idarelerinde bilgilendirme yapacağını düşünüyorum bu hususta. Müsilaja neden olan birtakım organizmalar toksin içerebilir. Lakin bunlar tek başına insan sıhhatini etkileyebilecek kadar güçlü değiller.”
Onedio
