Evet, diş teli şiddetli bir süreç lakin etrafta dolaşan her efsaneye de inanmamalısınız.
1. Diş teli taktırmaya karar verir vermez taktıramazsınız, öncesinde uzun bir dişçi süreci olur.
Birçok insan bu süreci düşünüp vazgeçiyor. Şayet olağanda asla dişçiye gitmeyen, dişleriniz çürük olduğu halde dolgu üzere tedavileri yaptırmayan biriyseniz; tel tedavisi öncesi elbette bunların yapılması gerekiyor. Tel öncesi süreç dedikleri bu. Lakin tertipli dişçiye giden, dişlerinde tedavisi yapılmamış bir sorun olmayan biriyseniz çabucak telleri taktırabilirsiniz.
2. Diş teli çocukken/gençken takılmalıdır. Yaş ilerledikçe tel takma müddeti de uzar, zorlaşır.
En yaygın yanlış fikir bu olsa gerek. Dişler sabit bir yapıda olmadıkları için tel ile hareket edebiliyorlar ve bu durum ömür uzunluğu değişmiyor. Yani her yaşta tel takılabilir. Düzelme müddeti diş yapısı ve bozukluk derecesi ile ilgilidir, 15 yaşında birinin dişlerinde iki ay hareket olmazken 25 yaşında birinin dişleri iki ayda düzelebilir. Elbette 14 yaşından evvel takılması, çene sorunu varsa onu kalıcı olarak iyileştirmek için değerli; lakin bunun dışındaki tedavinin yaşla bir ilgisi yok.
3. Tel taktırdıktan sonra yemek yiyemez olursunuz, yalnızca sıvı besinlerle beslenirsiniz.
Şayet bu yanlışsız olsaydı zayıflamak isteyen herkes tel taktırırdı. Tel taktırdığınız gün elbette daha alışmadığınız için çorba ve püre üzere yiyecekler yiyebilirsiniz, lakin birkaç güne alışır ve tellerle yemeyi öğrenirsiniz. Her ay tel sıkıldığında tekrar başa dönersiniz; lakin bu 3-4 ay süren bir durumdur; sonrasında buna da alışır ve dişçiden çıkıp hamburger yemeye gidebilirsiniz. Kısaca toplamda 3-4 ay birinci 2-3 gün zorlanırsınız ki bu toplamda çok kısa bir müddet.
4. Tel tedavisi için birçok sağlam dişinizi çektirmeniz gerekir.
Şayet diş sayınız olması gerekenden fazlaysa (düşmeyen süt dişleri) elbette çekim gereklidir. 20’lik dişler de yetişkinlerin tel olsun olmasın çektirmesi gereken dişler. Bunların dışında hiçbir diş doktoru mecburilik olmadıkça sağlam dişlerinizi çekmeye çalışmaz. Damaklıkla damak genişletme, diş ortalarını törpüleyerek ya da yay ve lastikle boşluk açma üzere birçok yol var. Velhasıl hiç çekimsiz tel tedavisi mümkün. Tekrar de bunların işe yaramayacağı ve çekim yapılması gereken durumlar olabilir, lakin çekim her vakit son dermandır ve tel taktıran herkes diş çektirmez.
5. Tel taktırmak ve sonrası çok ağrılı bir süreçtir.
Tel taktırmak, dişinize bir şeyler yapıştırılması sürecidir. Giyinirken ya da bir takı takarken ne kadar ağrınız oluyorsa, o kadar ağrınız olur Sonrasında da ağrınız olmaz, yalnızca biraz tuhaf hissedersiniz. O tuhaf his de bir iki hafta içinde geçer. Bu süreçte ufak ağrılarınız, sızlamalar olabilir; bu dişlerinizin bozukluğuna bağlıdır fakat hiçbir vakit günlük hayatınızı engelleyecek seviyede güçlü bir ağrı çekmezsiniz.
6. Telle birlikte birçok yiyeceğe büsbütün veda etmeniz gerekir.
Evet; tel takınca asitli içeceklere; fındık, fıstık çekirdek, grissini üzere çok sert ve sakız, karamel üzere yumuşak, yapışkan yiyeceklere veda etmek gerek. Çekirdekli meyveleri çekirdeklerini çıkardıktan sonra rahatça yiyebilirsiniz. Öte yandan tellerle geçirilen birkaç aydan sonra fındık, cips üzere yiyecekleri ortada bir yiyebileceksiniz. Asitli içeceklere düşkünseniz, ortodontistinize söyleyebilir, müsaade isteyebilirsiniz. Kesinlikle pipetle içmek ve sonrasında çabucak dişleri fırçalamak koşuluyla müsaade verebiliyorlar.
7. Telliyken ısırma yetinizi kaybedersiniz, her şeyi kesimlere bölerek yemek zorunda kalırsınız.
Bu kısmen hakikat. Yani ısırma değil fakat ısırarak koparmayı unutmak gerekiyor. Birinci birkaç ay her şeyi bölerek yeseniz de ilerleyen aylarda yumuşak olan her şeyi (pizza, hamburger, poğaça vb.) ısırıp koparmaya başlıyorsunuz. Elma, simit üzere sert besinlerden ısırarak ağzınızla bir kesim koparmak mümkün değil; bu tıp yiyecekleri bölerek yiyebiliyorsunuz.
8. Tel tedavisi yaklaşık 2 yıl sürer. Herkes lastik kullanmak zorundadır.
Yanlış bilgilere devam. Tel müddetini diş yapısı belirler. Ortalama 8 ay-2 yıl ortası süren tedavi yalnızca alt ya da yalnızca üst dişlere uygulanabilir. Hatta yalnızca birkaç dişte sorun varsa onlara tel takılarak 3-4 ay süren tedaviler bile mevcut. Lastik de yalnızca muhtaçlığı olan hastalara verilir. Yani tel tedavisi yüzde yüz ferdî bir tedavidir.
9. Tellerle diş bakımı çok güç, dişler daha kolay çürür.
Diş bakımı tel olsa da, olmasa da itina istiyor. Elbette telliyseniz her yemek sonrası, dışarıda bile olsanız dişlerinizi fırçalamanız gerekiyor. Dişlerinizi kâfi müddette sıkça fırçalamaz, bakımını yapmazsanız dişlerinizin çürümesi muhtemel; düzgün bir bakım yaparsanız bu türlü bir riskle karşılaşmazsınız.
10. Çene bozuklukları yalnızca telle düzelmez.
Çene bozuklukları erken yaşlarda tel tedavisi ile büsbütün düzeltilebilir. Yani çene ileri ya da geri alınabilir. İleri yaşlarda da ameliyata gerek kalmadan düzeltilebilen birçok sorun vardır. Kapanma bozukluğu, çene geriliği üzere meseleler yay ve lastik kullanımıyla düzelebilir.
11. Şeffaf braketler çabuk kopar, şeffaf telin mühleti metalden uzundur.
İmaj açısından şeffaf braket tercih etmek isteyenler, bu çeşit söylentiler yüzünden vazgeçiyor. Halbuki braketler ortasında bir fark yok ve süreyi belirleyen de braketin hali ya da rengi değil. Her braket kopabilir; bu biraz ortodontiste, biraz da size bağlıdır.
12. Teller çıktıktan sonra dişler vakitle tekrar bozulur, bu yüzden tel taktırmaya gerek yok.
Bu da bir ölçü gerçek bir bilgi. Dişler ömür uzunluğu hareket edebildiği için tel çıktıktan sonra tekrar ufak tefek bozulmalar olabilir. Bunu önlemek için teller çıktıktan sonra sistemli olarak plak kullanacak ve dişlerinizin içine sabitleyici tel taktıracaksınız. Ayrıyeten 20’lik dişleriniz duruyorsa onları denetim ettirmeli ve dişlerinizi bozmadan çektirmelisiniz. Ortodontistinizin yönlendirmelerine uyarsanız, dişleriniz bozulmaz.
13. Tel dişlerinizi harika hale getirir.
Daima olumsuz yanlışlara değindik, bu da en yaygın olumlu yanlış bilgi. Tel tedavisi dişlerin damakta yan yana dizilimini eksiksiz hale getirir lakin olması gerekenden kısa, uzun, yamuk, kırık bir dişiniz varsa tedavi sonrasında düzelmeyecektir. Tedavi sonrası bu eşitsizlikler kolaylıkla giderilebilir.
14. Estetik uygulamalarla telin sonucunun birebiri kısa müddette alınabilir.
Hayır, şayet damağınızda diş düzensizliği varsa (bir ya da birkaç dişiniz geride, ileride, yukarıdaysa) estetik tedavi o dişinizin pozisyonunu değiştiremez. Estetik tedaviler dişinizi aşındırma, kesme, pirinç tanesi kadar küçültme ya da büsbütün çekme üzere prosedürler kullanır. Tel ise sağlam dişlerinizi hiçbir müdahale yapmadan korumanızı sağlar.
15. Tel makus bir manzaraya, insanların tuhaf bakışlarına ve kelamlarına maruz kalmak demek.
Birçok insanın tel taktırmamasının temel sebebi bu. Bilhassa ergenlik devirlerinde bu dert çok yüksek oluyor. Evet, tel biraz tuhaf görünüyor; lakin şöyle düşünün, çarpık dişler nasıl görünüyor? Beşerler tellerle daha rahat dalga geçebiliyor, ancak kibarlıktan makûs dişlere bir şey söyleyemiyorlar. Bu da bireyde güya tel berbatmış de, çarpık diş olağanmış üzere bir algı oluşturuyor. Artık gözünüzün önüne çok hoş birini getirin ve onu çok çarpık dişlerle ve telli biçimde düşünün. Hangisi daha iyi?
Tel taktırmaya gereksiniminiz olduğunu düşünüyorsanız, kimseyi dinlemeden bir ortodontistle görüşmeli ve onun dediklerini dikkate almalısınız.
Memnun gülüşler!
Onedio
