Arap ülkelerini pençeleri biçiminde kullanan İsrail, bölgedeki kıymetli noktalar ve boğazlarda denetimi ele geçirerek, bölgesel nüfuzunu ve dünyadaki tesir alanını genişletmek istiyor.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Sudan’la olağanlaşan İsrail, attığı bu adımlarla bölgedeki kıymetli noktalar ve boğazlarda denetimi ele geçirerek, bölgesel nüfuzunu ve dünyadaki tesir alanını genişletmek istiyor. Tel Aviv idaresi tüm bunları, Arap ülkelerini pençeleri biçiminde kullanarak yapmaya çalışıyor.
Yalnızca bölgede değil, dünyada da tesir alanını büyütmek isteyen İsrail ‘in, Orta Doğu ‘nun da ötesine de açılma gayretleri kapsamında son 20 yıldır Hindistan’la yakın ilgiler içine girdiği görülüyor. İsrail’in bu emelleri, nüfuz haritası kapsamına liman haritasını da eklemeyi gerektiriyor. Bu harita İsrail açısından çeşitli deniz nakliye sınırlarına ulaşmak için son derece ehemmiyet arz ediyor.
Bu liman haritasında BAE’nin Dubai Emirliği’nde bulunan Cebel Ali Boğazı dikkati çeken noktalardan. Cebel Ali Boğazı dünyaya ticari eserlerin taşınması açısından değerli nakliye limanlarından biri. Oradan da Hindistan çizgisinin İsrail’e uzanması isteniyor.
Lakin burada, “İsrail’in limanlar ortasında gezecek ticari gemilerinin askeri gemilere dönüşmesi konusunda kaygı duymalı mıyız?” sorusu gündeme geliyor.ABD ve İsrail, her taraftan Orta Doğu’nun denetimini elde tutmak için uğraş sarf ediyor. Limanlar da bu bahiste büyük ehemmiyet arz ediyor. Orta Doğu’nun denetimi sorununu teminat altında tutmak isteyen İsrail, BAE’nin limanlar konusunda verdiği savaşı şahsen kendisi yönetiyor. Jeopolitik değerlendirmeye nazaran de İsrail’in ABD’nin bölgedeki “gelişmiş askeri kışlası” olduğu söylenebilir. Bu noktadan yola çıkıldığında ve İsrail’in ABD’ye bağlılığı da göz önüne alındığında, Tel Aviv idaresinin yayılmacılığının, ABD’nin dünyadaki yayılmacılık siyasetine nazaran gerçekleşmesi gerekiyor.
Ülkelerin nüfuzunu genişletme uğraşları, memleketler arası münasebetler kavramlarına ve yeni realist teorilere nazaran kıymetlendirilir. Bir araştırmacının ülkelerin nüfuzunu genişletme isteği üzerine konuşabilmesi ve bu bahiste değerlendirmelerde bulunabilmesi için o ülkelerin attığı adımları ve projelerini iyi okuması gerekir.
İsrail güvenlik teorisi, “üstün olma” fikri üzerine konseyidir. Bu nedenle bölgesel yayılmacılık, bu teorinin gerektirdiklerinden biridir. Ya da bu durum, “Üstün olma yayılmacılık yoluyla sağlanır” biçiminde de tabir edilebilir.
Eski İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, 1996’da yazdığı “Büyük Orta Doğu” kitabında bölgede bir ekonomik kalkınma planından kelam eder. Peres bu plan kapsamında büyük ölçüde, İsrail’in barış, kalkınma ve refah kapısı üzerinden yayılması gerektiği üzerine ağırlaşır. Peres’in burada yola çıktığı ana nokta, İsrail’in bölgede barış üzere yumuşak sistemler kullanarak yayılmasıdır.
İsrail öteki taraftan, Türkiye ve İran’ın, bölgede üstün güçler olmasından kaygı ediyor. Bu telaş sebebiyle Türkiye ve İran’a yakın yerlerde bulunmak istiyor. Böylelikle, Ankara ve Tahran idarelerine karşı “İsrail toprakları dışında savaş” kuralı altında oluşturduğu meselelerden birinin üstesinden gelebilecek.
İsrail’in güvenlik teorilerinden biri olan bu “İsrail toprakları dışında savaş” kuralı sayesinde, başta Suudi Arabistan ile BAE ortasında olmak üzere Körfez ülkeleri ortasında bir düşmanlık hali oluşturduğunu da hatırlatmış olalım.
ABD ve İsrail, her taraftan Orta Doğu’nun denetimini elde tutmak için uğraş sarf ediyor. Limanlar da bu mevzuda büyük değer arz ediyor. Orta Doğu’nun denetimi problemini teminat altında tutmak isteyen İsrail, BAE’nin limanlar konusunda verdiği savaşı şahsen kendisi yönetiyor.
Jeopolitik değerlendirmeye nazaran de İsrail’in ABD’nin bölgedeki “gelişmiş askeri kışlası” olduğu söylenebilir. Bu noktadan yola çıkıldığında ve İsrail’in ABD’ye bağlılığı da göz önüne alındığında, Tel Aviv idaresinin yayılmacılığının, ABD’nin dünyadaki yayılmacılık siyasetine nazaran gerçekleşmesi gerekiyor. Yalnızca bölgede değil, dünyada da tesir alanını büyütmek isteyen İsrail’in, Orta Doğu’nun da ötesine de açılma uğraşları kapsamında son 20 yıldır Hindistan’la yakın alakalar içine girdiği görülüyor. İsrail’in bu emelleri, nüfuz haritası kapsamına liman haritasını da eklemeyi gerektiriyor. Bu harita İsrail açısından çeşitli deniz nakliye çizgilerine ulaşmak için son derece ehemmiyet arz ediyor.
Fuceyre’den başlayıp Cebel Ali’ye kadar BAE’nin 7 emirliğinden geçmek, olağanlaşmanın ötesinde bir olağanlaşma, barışın ötesinde bir barış olduğunu gösteriyor. Yedi Emirlikte ise Muhammed bin Zayid liderliğinde ve iki yüzlü planları gölgesinde derin bir sessizlik yaşanıyor.
Sonuç olarak İsrail bir öteki devletle yalnızca çıkarlarını gerçekleştirmek için hareket eder. İsrail’in bir Arap ülkesiyle birlikte hareket etmesinden kelam ettiğimizde de iyi niyetten bahsetmemiz pek mümkün görünmüyor. Zira İsrail siyasetinde en tesirli ve en göze çarpan şey, o “büyüklenme” ve “kibirdir”.
Kimi Arapların, İbranice konuşmak için halden hale girmelerinin, kendilerini bölgedeki “İran öcüsü kompleksinden” kurtarabileceğini düşünmeleri, hayal gördüklerini gösterir. Gerçekte neler olacağını ise yalnızca gelecek günler belirleyecektir.
Haberin Tamamı İçin:
Onedio
