İsveç Modeli’nin büsbütün terk edilmesi manasına gelen kiraların hür pazar şartlarına nazaran belirlenmesi kararı Toplumsal Demokrat Partili Başbakan Stefan Löfven’in devrilmesine yol açtı.
349 üyeli parlamentoda, 181 vekil Başbakan hakkında güvensizlik oyu verdi. Löfven, bir hafta içinde ya üç ay içinde yapılması gereken seçim için karar alacak ya da yeni hükümet kurulması için vazifesi bırakacak.
Başbakan hakkında güvenoylaması önergesi veren Sol Parti Lideri Nooshi Dadgostar, kiralar konusundaki siyasetini değiştirmesi halinde Löfven’in başbakanlığı sürdürmesinden yana olduğunu açıkladı. Kira fiyatlarının piyasa şartlarına bırakılamayacağı görüşünü savunan Dadgostar, “Sosyal Demokrat Parti, ülkülerinden büsbütün saptı. Kiraların özgür bırakılması İsveç Modeli’nin büsbütün terk edilmesi demektir, buna evet dememiz mümkün değildir” diye konuştu.
KUVVETLİ KOALİSYON
Löfven, azınlık hükümetini sürdürebilmek için, sol kanat partilerin yanı sıra sağ partilerin de dayanağını almak zorunda. Bu yüzden tam bir açmazın içinde. Sağ partilerden Merkez Partisi’nin (Center) dayanağıyla iki büçük yıldır iktidar olan Toplumsal Demokrat Parti-Çevre Partisi koalisyonu, Sol Parti’nin isteğini yerine getirebilmek için Merkez Partisi’ni uzlaşmaya ikna etmek durumunda.
İsveç’te hükümet krizine yol açan süreç 2018 seçimiyle başladı. Sağ kanat partileri ırkçılarla koalisyon kurmak istemediklerinden, hükümet Toplumsal Demokrat Parti ile Etraf Partisi tarafından kuruldu. Merkez Partisi, hükümet programı için 73 unsurluk şartlar dizesini kabul ettirerek hükümete dışarıdan takviye verdi. Şartlardan biri de kiraların pazar şartlarına nazaran belirlenmesiydi. Sağcı partiler, kangren halindeki konut meselesinin bu yolla çözümleneceğini savundular.
Uzlaşma kültürü diye de tanımlayabileceğimiz İsveç Modeli’nde ise kiralar, kiracılar derneği ile konut şirketleri ortasında, enflasyon dikkate alınarak belirleniyordu. Hükümetin düşmesine yol açan teklif maddeleştiği takdirde, kiracıların birden fazla kiraların düşük olduğu uzak bölgeler taşınmak zorunda kalacağından Sol Parti, kendileri için potansiyel seçmen kitlesini oluşturan bu kesitin sesini duyurmuş oldu. Kamuoyu yoklamaları Toplumsal Demokratların iktidar olma mümkünlüğünü düşük gösteriyor.
Stefan Löfven, seçim kararı alıp yeni liberal siyasetlerle ekonomik olarak çok zayıflamış kitlenin çıkarlarını savunursa bu süreçten güçlenerek çıkabilir. Fakat Toplumsal Demokrat Parti önderi, güvenoylamasını kaybettikten sonraki konuşmasında bir hafta içinde “İsveç için en iyisi neyse ona nazaran hareket edeceğim” diyerek siyaseten doğruculuk yolunu seçti. Toplumsal demokrat ülküleri unutmuşa benzeyen İsveç toplumsal demokratlarından tüneli aydınlatacak bir ışık gelmiyor.
Cumhuriyet
