“Kontrollü Normalleşme, Kontrolsüz Şekilde Devam Ederse, Üçüncü Dalgadan Öte Tsunami Olur”

Denetimli olağanlaşma ülkemizde 1 Mart’tan itibaren uygulanmaya başladı. Bu süreçte beşerler maske, aralık, hijyen kuralına uymaları, kapalı ve kalabalık ortamlarda olmamaları gerektiğine çok fazla dikkat etmez duruma gelmiş görünüyor.

“Aşı karnesi oluşturulmalı aşı kartı olmayanlara muhakkak kısıtlama getirilmeli”

Indepentent’in haberine nazaran denetimli olağanlaşma sürecinde yapılması gerekenler konusunda Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Prof. Dr. Filiz Koşar, şu tekliflerde bulundu:  

“Aşılama mümkün olduğunca süratli ilerlemeli , toplumda  aşılanmış bireylerin dahi  istisnasız maske, toplumsal ara ve paklık kurallarına fazla sayıda insanın bir ortaya geldiği toplantılar, yüz yüze imtihanlar mutlaka yapılmamalı. Öğretmenlerin aşılanma süreci bir an evvel bitirilmeli. Aşı karnesi oluşturulmalı ve kent içi ve kent dışı seyahatlerde aşı kartı olmayanlara muhakkak kısıtlama getirilmeli, bu kısıtlama AVM, kafe, lokanta, otel üzere yerlerde de uygulanmalı”

“Kovid-19 daha çok erkekleri vuruyor”

Çin’den bildirilen bilgilerde Kovid-19 hastalarının yüklü olarak yüzde 60’ının erkek olduğu bildirildiğini söyleyen Prof. Dr. Filiz Koşar, “Kovid-19 vefat oranı erkeklerde yüzde 2,8 iken bayanlarda yüzde 1,7. Ayrıyeten ağır bakıma tedavi için yatan olguların da yüzde 67’si erkek. İtalya’da ölenlerin yüzde 70’i erkek olurken bu oran Fransa’da ağır bakım yatışların yüzde 73’ü erkek iken Norveç’te bu oran yüzde 75, İngiltere ise yüzde 71 olarak görülüyor.  ABD’de pandemi nedeniyle ölümlerinin yüzde 60’ı erkek. Bu datalar de gösteriyor ki Kovid-19 için erkekler aleyhine bir durum var. Erkekler daha fazla yakalanıyor, daha önemli etkileniyor ve ileri yaşta erkekler de ölümlerin büyük çoğunluğunuoluşturuyor ” diyor. 

“Kontrollü olağanlaşma şu anda olduğu üzere denetimsiz biçimde devam ederse,  üçüncü dalgadan öte tsunami olur”

“İnsanımız denetimli olağanlaşmanın denetimli kısmını pek anlamadı, yalnızca olağanlaşma kısmını göz önüne alarak hareket ediyor” diyen Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Zafer Kurugöl, “Doğruyu söylemek gerekirse denetimin hudutları da tam çizilmiş değil. Denetimli normalleşmeden ne anlaşıldığı ne anlaşılması gerektiği tam olarak açıklanmış değil. Bundan ötürü da denetimli kısmını birçok kişi göz arkası ediyor ve yalnızca olağanlaşma kısmını algılıyor. Yani artık hastalık bitti, virüsün deveranı bitti ya da çok azaldı üzere bir fikir şekli ile hareket etmeye başladı. Bu da alışılmış çok tehlikeli. Denetimli olağanlaşma şu anda olduğu üzere denetimsiz biçimde devam ederse, korkarım Mart ayı içerisinde rekor olan 30 binli olay sayılarını aşarız ve mutasyonlu virüsün de yayılmasıyla bu defa üçüncü dalgadan öte tsunami olur” formunda ihtarda bulunuyor.

“Her işletme için azami alabileceği müşteri sayısı yetkililerce evvelce belirlenmeli”

Topluma denetimli olağanlaşmanın tam olarak anlatılamadığını söyleyen Kurugöl, “Sınırların iyi çizilmediğine örnek olarak restoranlardaki yüzde 50 kapasite verilebilir. Hiç kimse, bir restoranın kapasitesinin ne olduğunu bilmiyor ki, yüzde 50 çok afaki bir sayı.  Onun yerine, her işletme için azami alabileceği müşteri sayısı yetkililerce evvelce belirlenmesi, işletmenin kapısına, içinde herkesin göreceği formda asılması gerekir. Böylelikle, içeri giren bizler de sıhhatimizin tehlikede olup olmadığını, izine uyulup uyulmadığını anlayabiliriz, otokontrol sağlanır” diyor.  

“Varyant virüsü artık Sıhhat Bakanlığımız yerli virüs olarak kabul etmeye başladı”

Ülkemizde 1 Mart’tan itibaren denetimli olağanlaşma süreci başladığını hatırlatan Kurugöl, şu tekliflerde bulundu:

“Bu tarihte ülkemizde 11 binin üzerinde vaka sayısı vardı. Son bir haftadır olağanlaşma ile daha da arttı, birkaç gündür 13 binin üzerinde seyrediyor. Günlük olay sayısı veriliyor fakat üzerinde durulmayan çok kıymetli bir gösterge daha var: Test olumluluk oranı. Test yaparsanız hakikat olay sayısını görürsünüz. Test az yapılırsa, olay sayısı da az çıkar. Bu nedenle,  normalleşme başlatılması için en kıymetli gösterge test müspetlik oranıdır.
Olağanlaşma başlatılması için test müspetlik oranının yüzde 3’ün altında olması lazım.

Bugün prestiji ile test müspetlik oranı, yüzde 9’un üzerine çıkmış durumda. Bu kadar yüksek bir oran varken, olay sayıları günden güne artarken, denetimli bile olsa olağanlaşma başlatılması bence gerçek değil. Yeniden, çok değerli bir durum da varyant virüsün ülkemizde yaygınlaşması. Bulaşıcılığı çok daha yüksek olan İngiltere varyantı şu anda Türkiye’de çok yaygın. Varyant virüsü artık Sıhhat Bakanlığımız yerli virüs olarak kabul etmeye başladı.

Sıhhat Bakanlığı kıymetli bir çalışma yaptı. Ülkemizde vilayetleri risk durumuna nazaran kırmızı, turuncu, sarı ve mavi olarak ayırdı ve bölgesel uygulama başlatacağını açıkladı. Bu hafta sonunda açıklanan sayılara nazaran, Türkiye’nin çok büyük bir kısmı kırmızı ya da turuncu oldu. Maviler son derece azalmış durumda. Tekrar, büyük kentlerin tümü kırmızı ve turuncu renkli, yani riskli yahut çok yüksek riskliler. Turuncu renkli, hatta kırmızıya yaklaşan riskli büyük kentimiz İstanbul’da memurların mesaisi eskiye dönüş yapılarak, sabah 09.00’da başlayacak, 17.00’de bitecek biçimde değiştirildi.

Bu hakikat bir uygulama olmaz, sabah ve akşamın en ağır saatlerinde memurlar ve imtihana giden öğrenciler trafiğe eklenince, insan trafiğini bilhassa metrodaki otobüslerdeki zati yüksek olan insan trafiği daha
da arttı. Bu çok riskli bir durum. Ayrıyeten Cumartesi özgür, pazar yasak üzere bir uygulama var. Halbuki tek gün beşerler dışarı çıktığı vakit, o gün yoğunluk çok aşırı biçimde artıyor. Cumartesi gördük ki haftanın en kalabalık günü oldu.”

“Liselerde yüz yüze imtihan yapılmasını çok hakikat bulmuyorum”

Tüm vilayetlerde yüz yüze imtihan olacağını lisana getiren Kurugöl, “Ülkemizde, doğu Karadeniz’de hadise sayısı 100 binde 300’ün üzerinde olan vilayetler var. Doğu Karadeniz vilayetlerinde bu kadar yüksek sayılar varken, liselerde yüz yüze imtihan yapılmasını yanlışsız bulmuyorum. Alınan yanlışsız kararlar da var natürel. Anaokulu, ilkokulda yüz yüze eğitimin başlaması, 65 yaş üzeri kısıtlamaların düşük ve orta riskli bölgelerde kaldırılması üzere. 65 yaş üzeri kısıtlamaların düşük ve orta riskli bölgelerde kaldırılması çok hakikat bir karar. Ancak bilhassa orta riskli bölgelerde örneğin Ankara’da gitgide artan olay sayıları göz önüne alındığında aslında bu tedbirin de 65 yaş üstünün aşısının tamamlanması sonrasında olmasında fayda vardı. 65 yaş üstü büyüklerimiz, pandeminin başından bu yana çok sıkıntıdalar, sokak kısıtlaması, toplu taşıma kullanamama üzere kısıtlamaları hepimizden çok yaşıyorlar. Çok yanlışsız bir biçimde aşılamaları öncelikli yapıldı, aksama olmazsa Nisan başından itibaren aşılanan büyüklerimizin koruyuculuğu başlayacak. Bu nedenle, Nisan başından itibaren büyüklerimize aşı kartı verilerek, aşılı olanların kısıtlamalarının kaldırması, hatta ödül olarak kent içi toplu taşımadan makul saatlerde fiyatsız yararlanmalarının sağlanmalı” diye konuşuyor.

“Bu durumda bizim aşılamamız 2 yıldan daha uzun sürebilir”

Aşılama ile ilgili de kıymetli bir ezayı vurgulayan Kurugöl, “Bildiğiniz üzere aşılama konusunda Türkiye çok iyi başlamıştı, ancak Türkiye şimdi tek bir aşıyı tedarik edebildiği için aşı tedarikinde vakit zaman dünyadaki başka ülkelerdeki üzere sorun yaşıyor. Bundan ötürü da günlük aşılama süratimiz çok düştü. Başlangıca nazaran, çok az. Aşılama birinci başladığında, sıhhat çalışanı çok süratli aşılandı. Lakin ondan sonra yavaşladı, şu anda iyice düşmüş durumda. İlan edildiği halde öğretmenler ve okul çalışanları aşılanmış değil. Öteki kümelerin, altta yatan hastalığı olan 65 yaş altı şahısların de süratle aşılanması lazım. Günde 1 milyondan fazla aşılama kapasitesi olan Türkiye, 84 milyonluk ülkemiz şu anda günde lakin 150 bin civarında aşı yapabiliyor. Bu durumda bizim aşılamamız 2 yıldan daha uzun sürebilir. Bu istediğimiz
bir durum değil” dedi.