İngiltere’den dünyaya yayılan ve yüzde 70 oranında daha bulaşıcı olduğu belirtilen mutant virüs tasaya neden oluyor. Bu kapsamda, çok sayıda ülke İngiltere ile karşılıklı uçuşları durdururken, “VUI – 202012/01” isimli varyasyonun görüldüğü ülke sayısı da 6’ya yükseldi. Bununla birlikte, mutasyonun corona virüsün bedene tutunduğu başak proteininde meydana geldiğini belirten bilim insanları, aşıların tesirinin değişebileceği konusunda endişeleniyor.
“Mutasyon birinci defa nerede ve nasıl ortaya çıktı?”, “Mutasyon aşıları etkisiz hale getirecek mi?”, “Mutasyon nedeniyle toplumsal aralık ve karantina tedbirleri değişecek mi?” “Virüs hangi ülkelerde görüldü?” ve Mutasyon okulların açılmasını nasıl etkileyecek?” üzere “VUI – 202012/01” isimli varyanta ait bilinmesi gereken tüm soruların yanıtlarını NTV derledi.
Birinci kere eylül ayında tespit edildi
Nereden geldi?
Varyant alışılmadık derecede yüksek oranda mutasyona uğradı. “VUI – 202012/01” isimli mutasyonu araştıran Birleşik Krallık Covid-19 Genomics UK Konsorsiyumu (COG-UK) üyeleri, virüsün genetik yapısında meydana gelen “17 değişikliği” ortaya çıkardıklarını söyledi.
Araştırmacılara nazaran en muhtemel açıklama ise, mutasyonun bağışıklık sistemi zayıflamış ve virüsü yenemeyen bir hastada ortaya çıkmış olması görünüyor.
Hangi ülkelerde görüldü?
İngiltere’de ortaya çıkan corona virüsünün daha bulaşıcı yeni varyasyonu şimdiye kadar İngiltere dışında, İtalya, Hollanda, Danimarka, Belçika, Avustralya ve İskoçya’da tespit edildi. Akabinde, Kanada, Almanya, Fransa, Avusturya, Belçika, İsviçre, Fransa, Hollanda gece yarısından itibaren İngiltere ile karşılıklı uçuşları durdurdu.
Yeni varyant hakkında neler biliyoruz?
Bilim insanları yeni tip corona virüs (SARS- Cov-2) de dahil olmak üzere tüm corona virüslerin daima mutasyona uğradığını ve yeni varyantın ortaya çıkmasının beklenmedik olmadığını söyledi.
“Şimdiye kadar virüsün 4 binden fazla mutasyonu tespit edildi”
İngiliz Hükümeti’ne bağlı olan Yeni ve Gelişmekte Olan Teneffüs Virüsü Tehditleri İstişare Kümesi (Nervtag) üyesi Tabip Müge Çevik, şimdiye kadar 4 binden fazla yeni tip corona virüs mutasyonunun gözlemlendiğini ve bunların sadece birkaçının birkaçının değerli göründüğünü açıkladı.
Mutasyon önemli hastalık ya da vefat riskini artırıyor mu?
Bununla birlikte, İngiltere’nin Baş Tıbbi Sorumlusu Chris Whitty, ülkenin güneydoğusunda keşfedilen yeni varyantın yüzde 70’e kadar daha fazla nulaşıcı olabileceğini ve R kıymetini (temel bulaşıcılık katsayısı) 0,4 yahut daha fazla oranda artırabileceğini söyledi. Fakat, “VUI – 202012/01”e ait iimdiye kadarki datalar göz önüne alındığında, önemli hastalık yahut mevt riskini artırdığı görülmüyor.
“Potansiyel olarak daha bulaşıcı olduğunu söyleyebiliriz”
Nervtag tarafından yayımlanan raporda, mutasyonun öteki varyantlara kıyasla aktarılabilirlikte kıymetli bir artış gösterdiğine dair “orta seviyede güvene” sahip oldukları belirtildi. Bununla birlikte uzmanlar, verilerin ön çalışmaya dayandığı ve modellemeye dayalı olduğu konusunda uyardı.
Çevik, “Sonuçlar, büyük ölçüde kullandığınız bilgilerin kalitesine ve ölçüsüne bağlı. VUI – 202012/01 virüsün genetik olarak değiştiği kıymetli bir varyant üzere görülüyor. Potansiyel olarak daha bulaşıcı olduğunu söyleyebiliriz. Lakin şu anda nedensel bir ilgi kuramıyoruz” dedi.
“Orijinal versiyonundan daha bulaşıcı”
King’s College London’da viroloji profesörü olan Stuart Neil, ise “Şimdiye kadar toplanan datalar, varyantın daha bulaşıcı olduğu yahut daha verimli bir formda yayılabildiği anlayışıyla tutarlıdır, lakin bununla ilgili laboratuar tabanlı onayımız yahut neden daha süratli yayıldığına dair rastgele bir fikrimiz yok. Mutasyon, birkaç hafta evvel İngiltere’nin makul bölgelerdeki hadiselerin yüzde 10-15’i ile ilişkilendirildi, fakat geçen hafta Londra’daki hadiselerin yaklaşık yüzde 60’ını oluşturuyordu” dedi.
Mutasyon öbür bir proteinde meydana geldi
Profesör Neil, bilim insanlarını şu anda en çok endişelendiren durumun “VUI – 202012/01”deki değişikliğin virüsün başak proteininde meydana getirdiği değişiklik olduğunu söyledi. Virüs, başak proteini aracılığıyla bedenin ACE-2 (Anjiyotensin dönüştürücü enzim 2) adı verilen reseptörlerine tutunuyor. ACE2; akciğerler, arterler, kalp, böbrekler ve bağırsaklardaki hücrelerin dış yüzeyinde bulunuyor.
Aşıları nasıl etkileyecek?
Almanya Sıhhat Bakanı Jens Spahn, “Aşıların yeni çeşit üzerinde de birebir formda tesirli olacağını söyleyebiliriz” dedi. Alman devlet kanalı ZDF’ye konuşan Spahn, Avrupa Birliği’ndeki uzmanların, Covid-19 aşılarının İngiltere’de süratle yayılan corona virüsün mutasyona uğramış yeni çeşidine karşı da tesirli olacağına inandıklarını belirtti. Lakin, bilim insanları, Alman Sıhhat Bakanı kadar kesin çizgilerle konuşmuyor.
“Enfekte olmuş bireylerin de bağışıklık kazanmasını engelleyeceğinden korkuluyor”
Neil, “Başak proteinindeki mutasyon, virüsün ACE-2 ile etkileşime girme yeteneğini artırarak ona çoğalma avantajı sağlayabilir. Ayrıyeten, bu durum aşıların işinin yapmasını da engelleyebilir. Nitekim takip edilmesi gereken bir mutasyon” dedi. başak proteininde meydana gelen değişiklikler epeyce kıymet taşıyor, zira kullanılmaya başlanan Pfizer/ BioNTech ve Modena aşısı da dahil olmak birçok corona virüs aşısı bu proteini gaye alarak çalışıyor. Birebir vakitte kelam konusu değişikliklerin, daha evvel corona virüsün farklı bir varyantıyla enfekte olmuş bireylerin de bağışıklık kazanmasını engelleyeceğinden korkuluyor.
“Karantinaların, meskenden çalışamayan beşerler üzerinde sonlu tesirleri var”
Hekim Çevik ise bir başka büyük tasanın de geçtiğimiz haftalarda iletimi artıran faktörlerin hala meçhul olmasından kaynaklandığını aktardı. Çevik, “Varyantın bulaşıcılığı etkilemiş olması olası, lakin daha yüksek kısıtlamalar altındaki alanlarda da yüksek transfer oranları gözlemlendi. Bazen toplumsal eşitsizliklerle ilgili rahatsız edici gerçeklere geri dönmemiz gerekiyor. Karantinaların, konuttan çalışamayan beşerler üzerinde hudutlu tesirleri var ” açıklamasını yaptı.
“Hijyen ve maske takımınına evvelden daha çok değer vermeliyiz”
Uzmanlar, mutasyonun toplumsal uzaklık ve maske takımı açısından mevcut tavsiyeler üzerinde nedne olabileceği tesirin şimdi bilinmediğini açıkladı. İngiltere’de hükümete danışmanlık yapan bilim şurasının (SAGE) bir üyesi olan Catherine Noakes “Bence şu anda virüsle müsabaka olasılığımızı azaltmak için elimizden geldiğince çok adım atmamız gerekiyor. Nitekim toplumsal uzaklık, hijyen ve maske takımınına evvelden daha çok ehemmiyet vermeliyiz” dedi.
Okulların açılmasını tesirler mi?
London College Üniversitesi’nden Profesör Andrew Hayward, bahse ait yaptığı açıklamada, “Şu anda İngiltere’de okulların oaçık olmaması büyük bir avantaj” dedi. Profesör Neil ise, “Bir bilim insanı olarak, virüsün yayılmasını engellemenin en tesirli yolunun, teması mümkün olduğunca azaltmak olduğunu söylüyor. Lakin ebeveyn olan başka yarım, yokulları kapatarak çocukların gelişimini ve eğitimini sınırlamanın ne kadar ziyan verici olabileceğini görüyor. Bence düşünmeniz gereken en son şey okulları kapatmaktır. Bununla birlikte, okullarda işçinin çok daha agresif bir biçimde test edilmesini öneriyorum” dedi.
Tasa verici mi?
Hayward, “Bu varyantın, daha makûs ve büyük bir salgına neden olma potansiyelini görebilmek için aslında kâfi bilgiye sahip olduğumuzu düşünüyorum. Olay sayısında bir artış yaşanacağı çok açık. Bu olayların bir kısmında da mevt görülecek. Aşıların yaygın bir biçimde kullanılana dek, kısıtlamaların uygulanması şu anda kritik ehemmiyet taşıyor” tabirlerini kullandı.
Onedio