Milletlerarası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) her yıl dünya ülkelerinin personel hakları açısından değerlendirdiği Global Haklar Endeksi raporunu açıkladı. Covid salgınının tüm ülkelerde emekçi haklarına yönelik bir salgına dönüştüğü belirtilen rapora nazaran ortalarında Türkiye’nin de olduğu 10 ülke bu süreci fütursuzca kullandı. ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrow, hükümetlere önemli ikazda bulunarak, “İşçiler global pandemi sırasında ön cephede savaştılar ve toplumları ayakta tuttular. Şayet hükümetler, çalışanların güvenliklerini sağlayamazsa emekçiler de ekonomileri koruyamaz. Ekonomilerimize ve demokrasilerimize yönelik tehditler hükümetlerin görmezden gelemeyeceği kadar büyük bir tehdittir” dedi.
Rapora nazaran 2021’de personel hakları açısından en makûs 10 ülke Bangladeş, Belarus, Brezilya, Filipinler, Honduras, Mısır, Kolombiya, Myanmar, Türkiye ve Zimbabve oldu. Rapora nazaran 2021 yılında grev hakkı, sendika kurma yahut sendikaya üye olma hakkı, sendikal etkinlikler, temel hak ve özgürlükler, söz özgürlüğü ve toplantı hakkı dünya genelinde ihlal edildi.
DİSK’E BASKILAR RAPORDA
DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu ve DİSK Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu’nun gözaltına alınması, grev yasakları ve sendikal faaliyetlere yönelik engellemeler raporda yer aldı.
Burrow, rapora ait şu değerlendirmeyi yaptı:
“COVID-19 salgını istihdamı, toplumları ve hayatları mahvetti. Hükümetler ve patronlar pandemiyi suiistimal ederek işyerinde virüs bulaşmasıyla ilgili bilgileri teşhir eden çalışanları işten attılar, toplusözleşme hakkını ihlal ettiler, personeller üzerinde kontrol ve nezareti artırdılar, şahsî kapalılığı yok saydılar, söz ve örgütlenme özgürlüğünü sonlandırdılar.”
Raporda, Türkiye’nin Covid-19’un sendika üyelerine ayrımcılıkta mazeret olarak kullanıldığının, sendika üyelerinin fiyatsız müsaadeye zorlandığının altı çizildi.
Yeni bir toplumsal mukavelenin fakat istihdam, toplumsal haklar, toplumsal müdafaa, eşitlik ve kapsayıcılık temelinde inşa edilebileceğini belirten Burrow, baskıcı hükümetler ve makûs niyetli şirketler tarafından yok edilen toplumsal inancın tekrar tesis edilebileceğine de dikkat çekti.
Raporda dikkat çeken noktalar özetle şöyle:
– Belçika, El Salvador, Haiti, Kanada, Macaristan, Malezya, Ürdün, Myanmar ve Slovakya’da emekçi hakları geçen yıla nazaran berbatlaştı. Bolivya, Bosna-Hersek, Yunanistan, Meksika, Makedonya, Panama, Sudan ve Togo’da ise personel hakları güzelleşti.
– Sendikal faaliyetlerin engellendiği ülke sayısı 2020’de 89’iken 2021’de 109’a yükseldi. Pek çok ülkede bağımsız sendikalar devlet baskısına maruz kaldı.
– Emekçi haklarının en iyi olduğu ülkeler Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Hollanda, Norveç ve Uruguay oldu.
– Ülkelerin yüzde 79’unda toplu kontrat hakkı ihlal edildi. Yüzde 74’ünde personellerin sendika kurma yahut sendikaya üye olma hakkı gasp edildi.
Cumhuriyet
