Yeni yılda süt ve süt eserlerine gelen artırımla bir arada, şarküterilerde fiyatlar uçtu. Müşteriler artık peynir yemenin lüks olduğunu tabir ediyor. Marketlerde ise gramajla değil 5 liralık peynir, 10 liralık zeytin alınıyor.
Besin fiyatlarındaki yükseliş TÜİK’e nazaran azalsa da fiyat etiketlerinde süratle artıyor. En son açıklanan enflasyon bilgilerine nazaran besin fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 17,44 düzeyinde. Bu oran evvelki aylarda yüzde 21 düzeylerine kadar çıkmıştı.
Lakin yeni yılda süt ve süt eserlerine gelen ortalama yüzde 25 artırımdan sonra peynir yemek bile artık lüks haline geldi. Şarküterilerde peynirin kilosu 80 TL’den başlarken esnaf, piyasanın alt üst olduğu görüşünde. Esnafa nazaran, müşteriler artık kiloyla değil, gram ile peynir alıyor. BirGün, İzmir’deki şarküterileri gezdi; hem esnafın hem de müşterilerin meselelerine mercek tuttu. Berkay Sağol’un haberi şöyle:
“İşler yüzde 70 azaldı”
Karşıyaka’nın Bahçelievler Mahallesi’nde şarküteri ve market olarak hizmet veren Yöre Gıda’da neredeyse hiç müşteri yok. İşyeri sahibine nazaran, bunun nedeni yurttaşın ekonomik manada darboğazda olması. İsmini vermek isteyemeyen işyeri sahibi, “Geçtiğimiz yıl karantinaya birinci girdiğimizde satışlarımız şimdiye nazaran çok iyiydi” diyor ve ekliyor: “
Fakat fiyatlar bu kadar yüksek değildi. Yeni yılda süt ve süt eserlerine gelen artırımlar hepimizin belini büktü. Kimse eskisi üzere gelip kilolarca alışveriş yapmıyor. 50 gram, 100 gram kalıplar halinde peynir ve helva satıyorum. Zeytinin en ucuzunu alıyorlar. Eskisi üzere yüklü alışveriş yapanlar var ancak sayısı hayli az.”
Alsancak’ta esnaflık yapan Fikret Özcan ise satışların düşük olmasından şikâyetçi. Özcan’ın aktardığına nazaran, satışlarında bir epey azalma var. Özcan, şunları lisana getiriyor:
“İşlerimiz tahminen yüzde 70 oranında azaldı. Beşerler buraya geliyor yalnızca peynir, zeytin ve yoğurt alıp gidiyorlar. Bunları çok düşük ölçülerde alıyorlar. 5 ve 10 TL’lik peynir, 10 TL’lik zeytin satın alıyorlar. Süt alan kişi sayısı epey az. İnsanların durumu berbat, esnafın durumu makûs bu işin sonu nereye varacak muhakkak değil.”
“Peynir alamayacak duruma geldim”
Kahramanlar semtindeki bir şarküteride alışveriş yapan Kazım Polat isimli yurttaş ile de konuşuyorum. Minimum fiyatlı olduğunu aktaran Polat da gramla peynir alanlardan. Polat, “Faturalar, sabit ödemeler derken önümü göremiyorum, güç yetişebiliyorum. Polat, şöyle diyor:
“Peynir aldım 20 TL’lik, zeytin alıyorum 10 TL’ye. Daha ne kadar ucuz alışveriş yapabilirim, bilmiyorum. Evvelce daha uygun fiyata ve daha çok ölçüde aldığım eserlere artık yaklaşamıyorum yahut çok az ölçüde alabiliyorum.” Tıpkı durumdan mustarip olan
Emekli Baht Düzgün ise şunları anlatıyor:
“Peynir alamayacak duruma geldim. Bundan daha acı ne olabilir ki… Tereyağı, yumurta, zeytin bunların artık en ucuzlarından az ölçüde alıyoruz. Salgınla bir arada her şey daha da kıymetli oldu. Salgının faturası yeniden bizlere çıktı. Şarküteriden aldığımız çabucak hemen her şey temel besin eserleri. Evvelden bir kilo da helva alırdım. Artık helva bile 40 TL olmuş. Durum içler acısı.”
Onedio
