Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi (MAM) tarafından geliştirilen uzay yetişmiş güneş paneli, 2022 yılında fırlatılacak birinci yerli ve ulusal yüksek çözünürlüklü yer müşahede uydusu İmece’de ana yük olarak yer alacak.
Gerekli tüm testleri muvaffakiyetle tamamlanan panel, güneş ışığından elektrik üreterek ulusal uyduların güç muhtaçlıklarını karşılayacak. Zorlayıcı uzay şartlarında 100 vat güç üretme kapasitesine sahip olan yerli panel, bu alandaki yurt dışı bağımlılığına da son verecek.
TÜBİTAK MAM Gereç Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Metin Usta, AA muhabirine, Türkiye’nin birinci yerli ve ulusal yüksek çözünürlüklü yer müşahede uydusu İmece’nin 2022’de uzaya fırlatılacağını anımsattı.
Prof. Dr. Usta, bu merkezdeki bütün altyapının bilgisayar denetimli otomasyona tabi sistemler olduğunu belirterek, “Ürettiğimiz panellerin yer testleri, kalifikasyon testleri ve birebir vakitte uçuş model testleri muvaffakiyetle yapıldı. Projemizin başka ortağı Uzay Enstitüsü’ne panellerimiz devredildi ve şu an entegrasyona hazır vaziyette beklemektedir.” diye konuştu.
Ürettikleri panelin ulusal yer ve müşahede uydusu İmece’de 5 yıl kalacağına dikkati çeken Usta, şöyle devam etti:
“Uzay çok büyük radyasyona maruz kalan bir ortam. Gece ve gündüz ortasında çok yüksek ısı farkları var. Bu ısı farklılıklarına karşı bütün testlerden geçmesi lazım. Bizim panellerimiz bu testlerden geçti ve uyduya takıldıktan sonra 5 yıl boyunca bir tarihçe kazanacak. Türkiye’de birinci ve tek olarak bir güneş panelimiz uzay yetişmiş olacak. Altyapımız ve yetişmiş elemanlarımızla bir arada her türlü uydunun uzay yetişmiş güneş panellerini yapma kabiliyetimiz vardır ve bu hususta da bütün paydaşlarla iş birliğine açığız.”
Usta, uzay yetişmiş güneş panelini yurt dışından alınanlara nazaran yarı fiyatına mal edebildiklerini lisana getirerek, İmece’de 5 tane panel kullanılacağını ve bunlardan birinin kendi ürettikleri panel olacağını belirtti.
“Yer düzeyi doğrulama, kalifikasyon ve fonksiyonellik testleri muvaffakiyetle tamamlandı”
Proje yürütücüsü Alper Seçgin de uzay nitelikli güneş panellerinin uzaydaki zorlayıcı şartlarda misyon yapabilen ve güneş ışınlarından beslenerek uyduların güç gereksinimini karşılayabilen elektriksel güç sağlayıcılar olduğunu belirterek, başta sivil, askeri ve haberleşme uyduları olmak üzere çok çeşitli derin uzay vazifelerinde kullanıldığını söyledi.
Yerli uyduların gereksinimini karşılamak gayesiyle 2015’te TÜBİTAK MAM Materyal Enstitüsünde Uzay Yetişmiş Güneş Paneli Geliştirilme Projesi’nin başlatıldığını lisana getiren Seçgin, proje kapsamında memleketler arası standartlarda tasarım, üretim ve test altyapısı kurulduğunu kaydetti.
Seçgin, geçen mühlet zarfında edinilen bilgi birikimi ve deneyimlerle yerli uydularda kullanılacak olan uzay yetişmiş güneş panelinin geliştirildiğini anlatarak, “Uluslararası standartlara uygun olarak yer düzeyi doğrulama, kalifikasyon ve fonksiyonellik testleri muvaffakiyetle tamamlamıştır.” diye konuştu.
“Zorlayıcı uzay şartlarında 100 vat güç üretim kapasitesine sahip”
Türkiye’de yerli ve ulusal imkanlar dahilinde tasarlanıp, üretilen birinci panel olduğunu vurgulayan Seçgin, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2022 yılında fırlatılması hedeflenen yerli ve ulusal uydumuzda ana yük olarak yer alarak birinci tarihçeli uzay yetişmiş güneş paneline sahip olmamız, ülkemiz açısından büyük kıymet arz etmektedir. Birinci kere yerli ve ulusal imkanlarla üretilmiş olan uzay yetişmiş güneş paneli, zorlayıcı uzay şartlarında 100 vat güç üretim kapasitesine sahiptir. Ayrıyeten kazanılan bilgi birikimiyle ve üretim altyapısıyla yüksek güç isterlerine (gerekliliğine) sahip uyduların güç gereksinimini karşılayabilecek güneş paneli tasarımı ve üretimi sağlanabilmektedir.”
Daha evvel geliştirilen yerli uydularda kullanılan uzay nitelikli güneş panellerinin yurt dışından tedarik edildiğine değinen Seçgin, “Bu projeyle ülkemizin ithalat bağımlılığının azaltılması, askeri ve istihbarat uygulamaları özelinde ithal eserlere uygulanan ticaret kısıtlamalarının da önüne geçilmesi, ilgili alanda üretim ve ihracat hissesinin arttırılması hedeflenmiştir.” sözlerini kullandı.
Seçgin, yerli tasarım, üretim ve test mühendisliği de göz önüne alındığında, TÜBİTAK MAM tarafından geliştirilen panelin yüzde 50 maliyet avantajı sağladığını kelamlarına ekledi.
Cumhuriyet
