Türkiye ile Yunanistan, 5 yıl ortadan sonra Ege ve Doğu Akdeniz’deki problemlerini ele almak için istikşafi görüşmelerin 61. cinsini bugün İstanbul’da yapacak.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 11 Ocak’ta Yunanistan’ı istikşafi görüşmelere davet ederek, Türkiye’nin diyalog, iş birliği ve tahlilden yana tutumunu bir defa daha ortaya koydu. Türkiye’nin müzakerelere mesken sahipliği yapacağını aktaran Çavuşoğlu’nun, heyetlerin müzakere tarihi belirlemesine yönelik davetine kısa müddette cevap geldi. Türk ve Yunan dışişleri bakanlıkları ortasında yapılan görüşmelerin akabinde istikşafi görüşmelerin 61. cinsinin 25 Ocak’ta İstanbul’da yapılmasına karar verildi. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis de 20 Ocak’ta Türkiye ile yapılacak istikşafi görüşmelere “iyimserlik ve öz güvenle” katılacakları bildirisini verdi. Öte yandan Atina ve Ankara ortasındaki yapılacak istikşafi görüşmelerin, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile bağlarında olumlu ivme kazanma yolunda katkı sağlaması da bekleniyor.
5 yıl sonra tekrar başlıyor
Türkiye ve Yunanistan, Ege meselelerine iki tarafın da kabul edebileceği “adil, kalıcı ve kapsamlı” tahlil için taban hazırlamak maksadıyla istikşafi görüşmelere Ankara’da 12 Mart 2002’de başlamıştı.
İki ülkenin dışişleri bakanlarının müsteşarları ortasında yürütülen görüşmelerin sonuncusu olan 60. çeşit, Atina’da 1 Mart 2016’da yapılmıştı. Devrin Yunan hükümeti tarafından askıya alınan görüşmeler, bu tarihten sonra Yunanistan’da periyodun Başbakanı Aleksis Çipras hükümetinin isteksiz tavrı nedeniyle askıya alınan görüşmeler, siyasi istişareler formatında devam etti lakin istikşafi çerçeveye dönemedi. Doğu Akdeniz’de iki ülke ortasında yakın vakitte artan gerginlik ise taraflar ortasında diyaloğun tesisinin ehemmiyetini bir sefer daha ortaya çıkardı.
AB üyesi ülkelerden memnuniyet iletileri
Ankara’nın ikili sıkıntıların tahlilini diyalog ve müzakerede araması, Türkiye’nin AB ile bağlantılarında olumlu tarafta bir adım olarak bedellendiriliyor. Öte yandan, Atina ve Ankara ortasındaki istikşafi görüşmelerin tekrar başlaması kararı, AB ve üye ülkeler tarafından da memnuniyetle karşılandı. İngiltere’nin Avrupa’dan Sorumlu Devlet Bakanı Wendy Morton, İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Adebahr ve İspanya Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile Yunanistan ortasında istikşafi görüşmelerin yine başlaması kararını “memnuniyetle” karşıladığını açıkladı. AB ülkelerinin olumlu iletilerinin yanı sıra AB Kurulu Sözcüsü Peter Stano da Yunanistan’a Türkiye ile yapacağı istikşafi görüşmelerde, talep etmesi halinde, AB’nin takviye verebileceğini söyledi.Çavuşoğlu ile 21 Ocak’ta Brüksel’de bir ortaya gelen AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Türkiye ve Yunanistan ortasında istikşafi görüşmeler konusunda niyetlerin beyan edildiğini belirterek, bunların artık adımlara dökülmesini beklediklerini lisana getirdi. İstikşafi görüşmelerin ön hazırlıklarının yapıldığı devirde, Yunanistan Başpiskoposu İeronimos’un bir televizyon kanalına verdiği mülakatta, İslam dini ve Müslümanlara hakaret içeren sözler sarf etmesi ise süreci baltalamaya yönelik adım olarak bedellendiriliyor.
Görüşmeler zımnî, sorunlar aşikâr
Diplomaside ekseriyetle taraflar ortasında birçok sorun bulunduğunda başvurulan istikşafi görüşme formülünde, taraflar ortasında diyaloğun geliştirilmesi hedefleniyor. Karar almadan evvel iki tarafın da görüş ve tezlerinin ele alındığı istikşafi görüşmelerde, çoklukla problemler paket halinde ele alınıyor ve tüm problemlerin çözülmesi amaçlanıyor. Türkiye ve Yunanistan dışişleri bakanlıkları ortasında gerçekleştirilen istikşafi görüşmelerin gündem ve içeriği ise bâtın tutulsa da iki ülkenin masada tartıştığı sorunların sonlu olduğu biliniyor. Görüşmelerle, Ege sıkıntılarına her iki tarafın da kabul edebileceği “adil, kalıcı ve kapsamlı” bir tahlil tabanı oluşturulmak isteniyor. Ege sıkıntılarının milletlerarası hukuka uygun barışçıl prosedürlerle çözülmesi gerektiğine inanan Türkiye, Yunanistan’la Ege’de esas kara suları, kıta sahanlığı, adaların silahsızlandırılması, coğrafik formasyonların yasal statüsü, ulusal hava alanının genişliği alanlarında yaşadığı uyuşmazlıkların bir bütün olarak ele alınması istediğini her fırsatta vurguluyor. Öte yandan Türkiye, Doğu Akdeniz’de kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge (MEB) sonlandırılmasında her şeyden evvel hakkaniyet, adalet ve iş birliğinden yana bir tavır sergileyerek kendi haklarını muhafazasının yanı sıra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) halkının haklarını da muhafazayı amaçlıyor.
Onedio
