Rusya’yla Batı ortasında nüfuz çatışmasının en ağır yaşandığı Ukrayna’da 2014 yılında Batı takviyeli kümeler ihtilal yaparak devrin Devlet Lideri Viktor Yanukoviç’i devirmiş ve buna reaksiyon gösteren Rusya, Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’nı ele geçirmişti. Sonra da, Donbas bölgesinde Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna askerleri ortasında, bugün de devam eden çatışmalar başlamıştı. Rusya’yla bu formda çatışmaya girilmesinin ve ekonomik açıdan büyük kıymet taşıyan Kırım ve Donbas üzere topraklarının hükümet kontrolü dışına çıkmasının ağır ekonomik ve toplumsal sonuçları oldu. İhtilal sonrasındaki Batı yanlısı yönetimse, ne ABD ne de AB’den geniş dayanak bulamadı.
KUZEY AKIMI 2 TANSİYONU
İki yıl evvel devlet başkanlığı seçimlerini kazanan Vladimir Zelensky de, yakın vakitlere kadar, büsbütün Batıcı dış siyaset izliyordu. Fakat, Almanya’nın Rus doğalgazını Ukrayna’yı by pass ederek Avrupa’ya ulaştıracak olan Kuzey Akım 2 Projesine onay vermesi, Washington idaresinin bu projeye yaptırımları kaldırdığını açıklaması, Ukrayna’da hem Almanya’ya, hem de ABD’ye yönelik hayalkırıklığına neden oldu. Kiev’in IMF’den kredi alamaması da, Zelensky’i öbür arayışlara yöneltti. Böylelikle Zelensky, Rusya’yla ortasının makus olduğu, Batı’dansa dayanak alamadığı kurallarda, alternatifsiz olmadığı iletisini vermek istiyor.
PEKİN’LE YAKINLAŞMA
Çin’e yönelimin birinci kıymetli göstergesi, Ukrayna’nın Birleşmiş Milletler’de Uygur Problemi nedeniyle Pekin’in kınandığı karar metninden imzasını geri çekmesi oldu. Ayrıyeten, Ukrayna idaresi, Çin Komünist Partisi’nin yüzüncü kuruluş yıldönümünde, Çin Komünist Partisi’ne övgüler yağdırdı (bütün bunlar, Ukrayna üzere, komünist partinin yasaklandığı bir ülkede oluyor). Çin önderi Şi Cinping’in kitabının Ukrayna’daki tanıtımına, üst seviye siyasetçi ve devlet adamları katıldı. Son olarak, Ukrayna’yla Çin, inşaat alanında iş birliği muahedesi imzaladı, ki bu muahede, Ukrayna’ya Çin kredilerinin de önünü açıyor.
Çin, geçen yıldan beri, Ukrayna’nın en büyük ticari ortağı. Çin, Rusya’yla yakın bağına karşın, Rusya’nın Kırım’ı ilhakını tanımamıştı ve hem Rusya, hem de Ukrayna’yla iyi geçinerek, buradaki varlığını arttırdı. Çin, Batılı ülkelerden farklı olarak, kredi verirken siyasi koşullar öne sürmüyor ve Rusya’dan farklı olarak, Ukrayna kamuoyunda reaksiyon çeken yahut Ukrayna’yla toprak sorunu olan bir ülke değil. Lakin, ABD idaresinin bir numaralı tehdit olarak gördüğü Çin’e yönelmek, Ukrayna ve ABD idarelerinin ortasını bozabilir. (Ukrayna’nın Çin atılımına ABD yansısı, Zelenski’nin 30 Ağustos’ta ABD’ye yapacağı ziyarette aşikâr olur) Hatta kimi uzmanlar, ABD’nin Zelensky’e karşı da bir renkli ihtilal düzenleyebileceğini öne sürüyor. Lakin ortada bir gerçek var: Doğu Avrupa, ABD’yle Çin’in yeni bir rekabet alanı haline geliyor.
Cumhuriyet