İletileşme uygulaması WhatsApp’ın Avrupa dışındaki ülkelerde kullanıcılarına sunduğu yeni kurallar, Avrupa’da yürürlükte olan Genel Data Muhafaza Yönetmeliği (GDPR) nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ülkelerini kapsamıyor.
WhatsApp’ın birçok ülkede kullanıcılarına getirdiği yeni koşullar, AB için farklılık gösteriyor. Avrupa’daki kullanıcılar AB’de geçerli olan yasalar gereği ferdî datalarını paylaşmak zorunda kalmıyor.
Facebook’un sahibi olduğu WhatsApp uygulaması, 4 Ocak’ta birçok ülkede yeni “kullanıcı hizmet şartları ve saklılık ilkesi” sundu. Bildirimlerle tüm kullanıcılara giden mukaveleyi kabul etmeyenlerin 8 Şubat’tan itibaren uygulamayı kullanamayacağı açıklandı.
Mukaveledeki birçok husus ise yansılara neden oldu. Bunların başında kullanıcıların şahsî datalarını Facebook ile paylaşma mecburiliği geliyordu.
WhatsApp, şu anda kullandığı uçtan uca şifreleme teknolojisi sayesinde kullanıcıların birbirine gönderdiği yazılı, sesli ve görsel bildirilerin yalnızca gönderen ve gönderilen tarafından görülebildiğini belirtiyor. Fakat iletilerin içeriği dışında birçok kullanıcı bilgisi uygulamayla paylaşılıyor. Bunlar ortasında pozisyon bilgisi, telefon rehberi, dahil olunan WhatsApp küme bilgileri, kullanılan aygıta ilişkin işletim sistemi ve IP adresi, taşınabilir şebeke, ilişki bilgileri üzere birçok data bulunuyor.
Yeni mukavelede dikkat ve reaksiyon çeken öge WhatsApp datalarının Facebook şirketleriyle paylaşılması. Aslında WhatsApp bilgilerinin birçoğunun 2016’dan beri Facebook şirketleriyle paylaşılabildiği, lakin paylaşımın istenirse devre dışı bırakılabileceği belirtiliyor. Yeni mukavele ise bu devre dışı bırakma seçeneğini ortadan kaldırıyor.
Avrupa’daki yönetmelik kullanıcıyı koruyor
WhatsApp uygulamasının kullanıcılarını “kabul etmeye zorladığı” kontrat Avrupa’da geçerli değil. Uygulama, AB ülkelerindeki kullanıcıları için farklı bir hizmet kontratı sunuyor.
Bunun nedeni ise AB sonları içinde yürürlükte olan Genel Data Muhafaza Yönetmeliği (GDPR). Bu yasal düzenleme WhatsApp kullanıcılarına bilgilerini Facebook ile “paylaşmama” imkanı sunuyor.
Kullanıcılar WhatsApp’ın gönderdiği yeni mukaveleyi kabul etse de yönetmelik gereği mukavelenin içeriğinde bilgilerin paylaşılabileceğine dair bir karar bulunmuyor.
AB’de Mayıs 2018’den beri yürürlükte olan yönetmelikle vatandaşlarının yalnızca internet ortamında değil, birçok alanda ferdî datalarının diğerleriyle paylaşımı sınırlanıyor yahut büsbütün engelleniyor. Kullanıcılar isterlerse daha evvel verdikleri bilgilerin silinmesini de talep edebiliyor.
GDPR ile Avrupa’daki kullanıcılar, şahsî bilgileri üzerinde daha fazla denetim sahibi olma imkanı yakaladı. Çeşitli kurum ve şirketlerin kullanıcılarının şahsî datalarını toplaması, işlemesi ve saklaması için bireylerin tam olarak bilgilendirilmesi ve açık müsaadelerinin alınması üzere koşullar gerekiyor.
Yönetmelikle, Avrupa’da uygulamaların kullanıcıların karşısına açık ve anlaşılır bir lisanla hazırlanmış kullanım kaideleri ve kontratlar sunmaları isteniyor.
Kullanıcı bilgilerinin AB dışına çıkarılması halinde bireylere açık bir biçimde bilgi verilmesi kuralı da koşuldu. Bilgi kullanımının gayesinde bir değişiklik yaşanması halinde de kullanıcılara bu nedenin açıkça anlatılması zarurî oldu.
Dijital platformlarda yer alan dataların kullanıcılar tarafından silinebilmesi ve unutulma hakkı da garanti altına alındı.
Avrupa’da ferdî dataların korunmasına yönelik kuralların ihlali yüksek para cezaları gerektiriyor. Bu sebeple teknoloji firmaları AB’deki bilgi kurallarına ters davranmaktan çekiniyor.
GDPR ile işletmelerin şahsî data kurallarını ihlal etmeleri durumunda Avrupa’daki yetkili merciler, şirketlere 20 milyon avroya kadar yahut şirketin dünya çapındaki cirosunun yüzde 4’üne ulaşan para cezası kesebiliyor.
Avrupa’ya açıklama
WhatsApp, mevzunun ağır biçimde tartışılması üzerine Avrupa’daki kullanıcılarına yönelik bir açıklama yaptı. Burada, Facebook’un AB ülkelerinde eser tecrübelerini iyileştirmek yahut reklam sunmak için WhatsApp hesap bilgilerini kullanmadığına dikkat çekildi.
Avrupa operasyonlarının merkezi İrlanda’da olan şirket, WhatsApp kullanıcı bilgilerinin Facebook ile paylaşılmaması kararının İrlanda Data Müdafaa Komitesi ve Avrupa’daki başka bilgi müdafaa yetkilileri ile yapılan toplantılar sonucunda alındığının altını çizdi.
Gelecekte WhatsApp ile Facebook ortasında bilgilerin paylaşılmasının lakin İrlanda Bilgi Müdafaa Komitesi ile yeni bir sistem kurulması konusunda mutabakat sağlanması halinde yapılabileceği belirtildi.
Facebook ve WhatsApp Avrupa’da sabıkalı
WhatsApp’ın 2014’te Facebook tarafından satın alınmasından sonra da zımnilik ve bilgi paylaşımıyla ilgili tartışmalar yaşanmıştı.
Facebook, WhatsApp uygulamasını 2014 yılında yaklaşık 22 milyar dolara satın aldı. Şirket, WhatsApp’ı satın aldığında AB düzenleyici kurumuna ferdî bilgileri toplamayacağı, iki şirket ortasında paylaşmayacağı ve kullanıcı hesaplarını birleştirmeyeceği istikametinde taahhütlerde bulundu.
Lakin, WhatsApp siyaset değişikliğiyle telefon numaraları, profil isimleri üzere çeşitli kullanıcı datalarını ana firma Facebook’la paylaşmaya başladı.
Bunun üzerine harekete geçen AB Komitesi, Facebook’a 2014’teki birleşme değerlendirmesi sürecinde yapılan birinci açıklamalarının aksisi tarafta hareket ettiği ve AB düzenlemelerine ters davrandığı gerekçesiyle resmi suçlama yöneltti.
Facebook’un AB Komisyonu’na verdiği cevapların ve yaptığı açıklamaların kâfi görülmemesiyle şirkete 110 milyon avro para cezası kesildi.
Onedio
