Araştırmacılar az sayıda kalmış fil ve kurt üzere çeşitlerin hasar görmüş bölgelere yine kazandırılmasının bir tahlil olabileceği görüşünde. Makalede bu sayede ekolojik olarak bozulmamış toprak oranının yüzde 20’ye çıkarılabileceği belirtiliyor.
Yapılan yeni bir araştırma yeryüzündeki toprakların sırf yüzde 3’ünün ekolojik olarak bozulmadan kaldığını ortaya koydu.
İnsan faaliyetlerinden ziyan görmeyen bu yabanî tabiat kesimleri çoğunlukla Amazon ve Kongo tropikal ormanları, doğu Sibirya ve kuzey Kanada orman ve tundraları ile Sahra’nın kimi kısımlarında yer alıyor.
Araştırmacılar az sayıda kalmış fil ve kurt üzere tiplerin hasar görmüş bölgelere tekrar kazandırılmasının bir tahlil olabileceği görüşünde. Makalede bu sayede ekolojik olarak bozulmamış toprak oranının yüzde 20’ye çıkarılabileceği belirtiliyor.
Durum eskiye nazaran daha vahim
Yeşil Gazete’nin The Guardian’dan aktardığı Damian Carrington imzalı habere göre daha evvel yapılan araştırmalar büyük ölçüde uydu imajlarına dayanarak yırtıcı ömür alanlarını tanımlamıştı. Bu sebeple de Dünya yüzeyinin yüzde 20 ile 40’ının insanlardan çok az etkilendiğini kestirim ediyorlardı.
Yeni araştırmada ise ormanların, savanların ve tundranın uydu imajlarında iyi gözükebileceği lakin yerde bir ekosistemi sürdürmek için gerekli olan çeşitlerin sayısının çok az olduğu sav ediliyor. Örnek olarak da fillerin ormanlarda tohumun dağıtılmasında kurtların ise geyik popülasyonlarının denetim edilmesinde tesirli olması veriliyor.
Bu sebeple araştırmada uydu imgeleri ile hayvanların orjinal aralıklardan kaybolduğu haritaları birleştiriyor. Daha evvelki tahlillerdeki eksikliğin ise hayvanların dağılımına ilişin haritaların gereğince gelişmemiş olması gösteriliyor.
‘Bu oranı artırmak mümkün’
Frontiers in Forests and Küresel Change dergisinde yayınlanan araştırmada, Milletlerarası Doğayı Muhafaza Birliği Kırmızı Listesi’ndeki hayvan aralıkları haritaları kullanıldı.
Bilgilerin birden fazla memeliler içindi, lakin birtakım kuşları, balıkları, bitkileri, sürüngenleri ve amfibileri de içeriyordu. Tespit edilen bozulmamış alanların birden fazla, yerli topluluklar tarafından yönetilen bölgelerdeydi. Antarktika ise kapsam dışında bırakıldı.
Çalışmanın baş yazarı Dr. Andrew Plumptre, “İnsan tesirinin hala düşük olduğu bölgelerde kaybedilen çeşitlerin hayatta kalmalarına yönelik tehditlerin ele alınmasıyla bölgeye tekrar kazandırılması yoluyla ekolojik bozulmamış alanı yüzde 20’ye kadar artırmak, hayatta kalmalarına yönelik tehditlerin ele alınması kaidesiyle mümkün olabilir” dedi.
Plumptre örnek olarak ise ekosistemi dönüştüren kurtların ABD’deki Yellowstone Ulusal Parkı’na başarılı bir halde yine sokulmasından bahsetti.
‘İklim krizi hesaba katılmamış’
Almanya’daki Eberswalde Sürdürülebilir Kalkınma Üniversitesi’nden Prof. Pierre Ibisch, araştırmanın bir modülü değil lakin arazinin yalnızca yüzde 3’ünün bozulmamış olduğunu bulmanın “tahmin edilebileceği üzere yıkıcı” olduğunu söyledi.
Ibisch, “Bizi geleceğe taşımak için tabiata çok daha fazla alan vermemiz gerekiyor, fakat korkarım kimi alanlara birkaç cinsin tekrar girmesi bir oyun değiştirici değil” sözlerini kullandı.
Bu çekincesinin nedeninin ise tahlilde iklim krizinin hesaba katılamaması olduğunu belirten Ibisch, “İklim değişikliğinin hızlanması, tüm ekosistemlerin fonksiyonelliği için genel bir tehdit haline geliyor. Dünkü göğüslü hayvanların durumu, [küresel ısınma] çağında işleyen ekosistemler hakkında bize pek bir şey söylemiyor” dedi.
Avustralya’da yer alan Queensland Üniversitesi’nden Prof. James Watson da “Bu çalışma, ekosistem bilimcilerinin gezegendeki ekolojik olarak bozulmamış yerleri haritalama ve müdafaa eforlarının birçoklarını küçümsüyor” tabirlerini kullandı.
Belirli başlı cinslerin dağılım varsayımlarına dayanan haritaların kullanıldığını belirten Watson, “Bu da ekosistemlerin gerçekte ne kadarının hala sağlam olduğu iletisini minimize ediyor” dedi.
‘Minimal bir tahmin’
Avustralya’da yer alan Queensland Üniversitesi’nden Prof. James Watson da “Bu çalışma, ekosistem bilimcilerinin gezegendeki ekolojik olarak bozulmamış yerleri haritalama ve muhafaza uğraşlarının birçoklarını küçümsüyor” sözlerini kullandı.
Muhakkak başlı çeşitlerin dağılım iddialarına dayanan haritaların kullanıldığını belirten Watson, “Bu da ekosistemlerin gerçekte ne kadarının hala sağlam olduğu iletisini minimize ediyor” dedi.
Cinslerin menzil haritalarının nispeten kaba bir iddia olduğunu kabul eden ve yüzde 3 sayısının yaklaşık bir kestirime dayalı olduğunu söyleyen Plumptre, “Sorun şu ki diğer haritamız yok” sözlerini kullandı.
Plumptre, bilim insanlarının sonraki çalışmalarda belli bölgelere odaklanarak ekolojik olarak bozulmamış alanları belirlemek için insan tesirlerini ve çeşitlerin datalarını daha detaylı ele alması gerektiğini söyledi.Ocak ayında, 50’den fazla ülke 2030’a kadar gezegenin neredeyse üçte birini doğal dünyanın yıkımını durdurmak için muhafazayı taahhüt etmişti.
Plumptre, “Bu bozulmamış yerleri korumak için gayret sarf etmek çok değerli. Çok az ve özeller. Üstelik insanların büyük bir tesiri olmadan evvel dünyanın nasıl bir şey olduğunu göstererek ne kaybettiğimizi ölçmemize yardımcı oluyorlar” sözlerini kullandı.
Onedio
