Fırat Irmağı üzerinde karşılıklı iki kent formunda konumlanmış ve 20 bin dönümlük arazi üzerinde bulunan Zeugma Antik Kenti’nde 2005 yılında başlatılan hafriyat çalışmaları devam ediyor. 2007 yılında tespit edilen ve hafriyat çalışmaları süren bir odasının tabanında bulunan mozaikten ötürü ‘Muzalar Evi’ olarak isimlendirilen bölgede 2 kaya odaya ulaşıldı.
Hafriyat lideri Prof. Dr. Kutalmış Görkay, ‘Muzalar Konutu’nda 16 metrelik toprak dolgunun kazılmasının akabinde kaya odalara ulaşıldığını belirterek, “Tespit ettiğimiz ve çalışmaları bu tarafa kaydırdığımız kaya odalarının üzerindeki 16 metrelik toprak dolguyu kazdık. Üzerindeki bu tartısı aldıktan sonra kaya odalarının içindeki hafriyatlar için de çalışmalara başladık. İçindeki toprakların alındığı bu odada çalışmalar hala devam ediyor. Bu odaların korunması ve sağlamlaştırılması var. Oda içerisinde tavanlarda bilhassa epey riskli çatlaklar yer alıyor. İçinde bulunduğumuz yıl sürecinde öbür kaya odasında da hafriyatları tamamlayacağız. Daha sonra müdafaa tedbirlerini alarak enjeksiyonlarla yahut çelik strüktürlerle oda güvenliğini sağlayarak bu alanları ziyaretlere açmayı düşünüyoruz” dedi.
‘ENTELEKTÜEL ÖMÜRDEN İZLER TAŞIYOR’
Bulunan kaya odaların, yemek odası olarak kullanıldığına ve meskenden çıkarılan mozaiklerin entelektüel hayattan izler taşıdığına işaret eden Prof. Dr. Görkay, “Muzalar, antik devirde bilhassa klasik Yunan eğitiminin en kıymetli esin perileri yahut kişileştirmeleri. Bu konutlarda yemekli toplantılarda Yunan edebiyatına, tarihine, şiirine, müziğine, katkı sağladığına inanılan tanrıçalar, kişileştirmeler yer alıyor. Bu mozaikten ötürü biz de konuta ‘Muzalar’ ismini verdik. 2007 yılında Muzalar mozaiğini bulduğumuz vakit çalışmalarımıza tekrar devam ettik. Mesken o periyotta sahibinin entelektüel hayatından izleri bize gösteriyor” diye konuştu.
Zeugma Antik Kenti’nin, Anadolu’daki bilhassa Doğu Roma sonundaki en değerli kentlerden biri olduğunu söyleyen Görkay, 2007 yılından bu yana çalışmaların sürdüğü ‘Muzalar Evi’ hafriyatlarının Zeugma yaşayanlarının özel hayatları, şahsî tercihleri ve kimlikleri hakkında kıymetli bilgiler sunduğunu lisana getirerek, şunları söyledi:
“Mekanlar ve meskenin genel yapısına baktığımız vakit Zeugma’nın orta sınıf iktisadın üzerinde bir aileye ilişkin olduğunu düşünüyoruz. Bu meskenlerin bir ya da iki avlusu olabiliyor. Avlular genelde havanın ve suyun girdiği yağmur sularının toplandığı ve su toplama havzaları olarak kullanılan alanlardır. Islak tabanlı bu alanlarda da tekrar daha çok suyla ilgili sahneler görüyoruz. Yeniden yemek davetlerinde bu meskenlerin avluları da kullanılıyor. Avlular suyla dolduruluyor. Bu sularla sıcak havalarda konutun soğutulması sağlanıyor. Buradaki çalıştığımız 2 kaya odada yemek odası olarak kullanılmış olabilir. Tabanında rastgele bir mozaiğe rastlamadık. Şu anda bilhassa sağlamlaştırma çalışmaları yapıyoruz. En kısa müddette ziyarete açılmasını hedefliyoruz.”
Cumhuriyet
