Salgın devrinin dünya halklarına bırakacağı en değerli sıkıntılardan biri enflasyon. Türk halkının başı da Türkiye İstatistik Kurumu’nun ağustos bilgilerine nazaran tüketicide yüzde 19.85’i, üreticide ise yüzde 45.52’yi bulan enflasyon nedeniyle kederde. Yoksulluk, pahalılık her geçen gün artıyor.
Önümüzdeki aylar için de bu hususta olumlu bir bekleyiş yok. Zira dünyada pandemi ile birlikte başlayan tedarik zincirlerindeki değişim, taşıma fiyatlarındaki çok artış, Türkiye üzere hammaddede dışa bağımlı ülkeleri zora sokuyor.
Pandemi periyodunda kapanan ülkeler evvel iç tüketime yöneldi ve hammaddelerini stok yaptı. Bu da küresel hammadde krizinin başlamasına neden oldu. Başka yandan memleketler arası taşımaların yapıldığı konteynır fiyatları da patladı. Dünya Ticaret Örgütü’nün dün açıkladığı endekse nazaran konteynır fiyatları bir yılda yüzde 351 arttı. Çin’den Türkiye’ye 4-5 bin dolara gelen konteynırın fiyatı bugün 16 bin dolar.
Navlun ve konteynır krizinin lakin 2023’te olağana dönebileceğini söyleyen Deniz Ticaret Odası Meclis Lideri Salih Zeki Çakır, “Fiyatlar çok süratli artıyor. Temmuz ayında 12-14 bin dolar olan fiyat bugün 16 bin dolar bandına çıktı. Fiyat ne olursa olsun taşınmak zorunda olan mecburî eserler var. Artık kuru yük gemileri konteynırları alıyor.
Bu adımlar işe yararsa önümüzdeki bir yıl içinde fiyatlarda bir düşüş bekliyoruz” diyor.
Pandemi periyodunun bu iki kıymetli sorunu Avrupa’dan gelen taleple canlanan imalat sanayiinde kıymetli bir handikap oluşturuyor. Bu bölümlerden biri beyaz eşya sanayii.
ÇİP YATIRIMI DAVETİ
Pandemi ile birlikte talebi artan beyaz eşyada en değerli sorun çip krizi. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Lideri Can Dinçer, bu krizin kısa müddette sona ermesini beklemediklerini söylüyor. Türkiye’ye yapılacak çip yatırımlarını sevinçle karşılayacaklarını belirten Dinçer, şunları söylüyor:
“Dünyadaki tüm küresel oyuncular üzere ülkemizin ihracatçıları da konteynır yetersizliğinden olumsuz etkileniyor.”
Çip ve konteynır krizinin etkilediği öbür kesim ise otomotiv. Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği Lideri Turgay Mersin, bu sorunun dünyadaki üretimi etkilediğini belirtiyor ve hem çip krizi hem de emtia fiyatlarındaki artışların bu sene yıllık beklenen üretimin yüzde 8-10’una yakın kayıp yaratacağını anlatıyor.
Mersin’e nazaran üretimde bu krizlerin olağana dönmesi bir yılı bulacak.
MOBİLYADA FİYATLARI PATLATTI
Navlun fiyatlarından en fazla etkilenen bölümlerden birisi de mobilya sanayii. Mobilya Sanayicileri Derneği Lideri Mustafa Balcı,“Konteynır krizi mobilya kesimini çok daha fazla olumsuz etkiliyor. Zira navlun daha fazla. Ebatlar büyük ve geniş olduğundan daha fazla konteynıra muhtaçlık duyuluyor” diyor.
Bölümde, hammadde ezası nedeniyle 2021’in ocak ayından bu yana yaşanan fiyat artışlarının tüketiciye yansıdığını ve yaklaşık yüzde 60 artış olduğunu lisana getiren Balcı, bu artışlar konusunda yerli üreticileri de eleştiriyor.
Cumhuriyet