Bilirkişiler Sakarya’da ki havayi fişek fabrikasındaki patlamayı kıymetlendirdi. Kıymetlendirme sonucu ihmalleri ve eksikleri sıraladılar; “Yönetmelik yürürlüğe konmadı, depolanan materyal çok fazla, depolar birbirine fazla yakın, binalar patlamaya dayanıksız”
Dün sabah Sakarya'nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında patlama meydan geldi. Sakarya merkez ve gayrı ilçelerden de duyulan şiddetli patlama sonucu 108 personel yaralandı, 4 emekçi hayatını kaybetti, kayıp olan üç iççiyi arama çalışmaları sürüyor.
Son yıllarda peş peşe patlama ve yangınlar: 6 meyyit, 100'e yakın yaralı
Patlamanın gerçekleştiği fabrika “Büyük Coşkunlar Piroteknik Kimya Sanayi Havai Fişek şirketine ilişkin. Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Sakarya Büro Yöneticisi Yaşar Coşkun'un da ortakları arasında olduğu şirkette son yıllarda peş peşe patlama ve yangın meydana geldi. 2007, 2009 ( iki kez) 2011, 2012 ve 2014 arası gerçekleşen patlama ve yangınlarda 6 personel hayatını kaybetti, 100'e yakın emekçi yaralandı. İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi patlamalar sonrası fabrikanın daima isim değiştirdiğini belirtti.
Cumhuriyet'ten Kübra Köklü'nün haberine nazaran, patlamayı yorumlayan mütehassıslar, ihmalleri sıraladı.
“Bakanlık bu tesisleri denetlemiyor”
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Umum Lideri Dr. Ali Uğurlu:
Büyük endüstriyel kazaların denetimi hakkında 31 Temmuz 2012 tarihli yönetmelik var. 2012’den beri bu yönetmelik hiçbir halde yürürlüğe konmamıştır, her yıl bir münasebet gösterilmeden ertelenmiştir. 2013’te, 2014’te, 2016’da en son 2019’da iptal edildi. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na nazaran bu tesisler kendi kendilerini denetliyorlar. Türkiye’de binlerce tehlikeli işletme var. Yetmezmiş üzere bir de kendilerini tehlikeli tesis kapsamına almıyorlar. Bakanlık hiçbir vakit bu tesisleri denetlemiyor.
“Depolar birbirine uzak olmalıydı”
Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği (TMMOB) Kocaeli Vilayet Uyum Şurası Sekreteri Murat Kürekci:
Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, buraya kimyasal unsurları söndüren hususî 15 ekip gönderdi. Zira burada bu türlü bir ekip yok. Patlamadan kaynaklı etrafta önemli bir gaz kokusu var. Hava durumuyla birlikte bu gaz geniş bir ortama yayılmış durumda. Bu yüzden fabrikaya yakın alanlarda yaşayan kişilerin bir müddet dışarıya çıkmaması ve pencerelerini kapatması gerekiyor. Bu türlü tehlikeli maddeyi üreten bir fabrikanın depolama sistemi akıllıca bir formda yapılmamıştır. Havai fişekler bu biçimde depolanamaz. Koşullar hiç mütenasip değil. Depolar birbirine çok yakın olduğu için yangın çok süratli yayılabiliyor. Depolar birbirine uzak olsaydı patlama bu kadar büyümeden denetim altına alınabilirdi.
“Depolanan gereç çok fazla”
Afet Kompetanı Kubilay Kaptan:
Bu çeşit fabrikaların inşaatının patlamalara ve yangınlara dayanıklı formda tasarlanması gerekir. Ek materyallerinin patlamaması için fabrika içinde memleketler arası standartlara bağlı tedbirlerin alınması gerekir. Yangın çıktığı sırada ise birinci müdahale fabrika içinde olacak halde yapılmalı. Bu cins yangınları dışarıdan söndürmek çok zordur. Bu mevzuda çalışan personeller de haber sahibi olmalı, bu durumlara karşı hazırlıklı olunmalı ve tekraren tatbikatlar yapılmış olmalı. Depolanan materyal çok fazla. Depoda 110 ton materyal var. Bu çeşit gereçler için yarım ton, bir ton bile fazla. Barut içeren materyallerin depolandığı mekanların son nokta kuru ve soğuk olması gerekiyor.
“Çalışanlar içi acil hareket planı olmalı”
Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı Yöneticisi Taner Kaboğlu:
Bu çeşit fabrikalarda patlayıcı hususların bulundurulma ölçüleriyle ilgili sonlar var. Bu binalarda yangına dayanıklı duvarlar olmalı. Patlayıcı hususların bulundurulduğu ortamlarda oksijen kesilmeli. Yangın çıkar çıkmaz anında müdahale edilmesini sağlayan önlemler olmalı. O anda müdahale edilmezse dışarıdan söndürülmesi çok çetin. Patlayıcı unsur külliyen ortadan kalkana kadar yangın riski var. Orada çalışanlar arasında da acil aksiyon planının olması gerekli.
Onedio
